Нагуаль: Форэст-багна-еўрадэнс ці атмасфера першароднага шаленства

На пачатку месяца гурт “Нагуаль” выдаў міні-альбом “лёгкіх і празрыстых мелодый”, а фанемную мову ў песнях разбавіў зразумелай.

Еўрарадыё: Раней усе кампазіцыі гурта “Нагуаль” былі на фанемнай мове. Чаму вы вырашылі заспяваць і на “чалавечай” мове?

Леанід Паўлёнак: З таго часу, як у 2007 годзе ў нас з’явіўся калектыў “Маланка Оркестр”, мы пачалі выконваць песні на рускай і беларускай мовах. Гэты праект існаваў паралельна з “Нагуалем” і адрозніваўся больш лёгкай музыкай і сваёй танцавальнасцю. Але з ходам часу мы сталі аб’ядноўваць дзве праграмы — часам на канцэртах “Маланка Оркестр” мы спявалі песні “Нагуаля”, а часам наадварот. Я ўнутрана адчуў, што ўсё дастаткова гарманічна і арганічна. І людзі, якія былі на тых канцэртах, не задавалі пытанняў, чаму гэта ў “Нагуаля” сталі гучаць песні не ў шаманскім рок-н-роле, а нешта цагана-габрэйскае на зусім зразумелай мове.

У 2014 годзе мы вырашылі не распыляцца на дзве назвы і аб’яднаць усё пад творчай лабараторыяй “Нагуаль”.

Ягор Квартальны: Давіць людзей адным брэндам!

Леанід Паўлёнак: У нас і да гэтага міні-альбома было шмат спробаў засесці ў студыю. Гэты запіс атрымаўся вельмі знакавым, таму што тут ёсць і песні на фанемнай мове, і таксама на рускай і беларускай мовах.

Ягор Квартальны: Склады ўраўнаважыліся, амаль што зліліся. Пры тым, што склад “Нагуаля” — гэта рэч увогуле дастаткова эфімерная, можа збірацца ад аднаго Лёні да нейкага аркестра! Калі расказваць пра загалоўную песню міні-альбома, “Маладзік удалы”, яна на зразумелай мове і, здавалася б, тэарэтычна “Маланкаўская” песня. Але фактычна па настроі, па паглыбленні ў фолкавую атмасферу і па сутнасці — гэта песня цалкам “Нагуаля”. Усё лагічна і падваенне скончылася.

Еўрарадыё: То бок грута “Маланка Оркестр” больш няма?

Ягор Квартальны:  Я б сказаў, што зараз гэта праграма гурта “Нагуаль”.

Леанід Паўлёнак: Афіцыйна мы пакуль не закрывалі праект “Маланка Оркестр”. І калі нехта захоча нас пачуць менавіта ў такім складзе, калі ласка, запрашайце.

Еўрарадыё: Пасля 10 гадоў існавання вы прыйшлі да таго, каб змяніць канцэпцыю. Што змянілася?

Ягор Квартальны: Асноўная змена — гэта тое, што цяпер гурт “Нагуаль” не выключна медытаўна-фолькава-фанемны эксперымент, а неякавая сумесь фолька, драйва, рок-н-рола і зразумелай мовы. Насамрэч, нашы песні на чалавечых мовах — гэта рэверсы старых песень на фанемнай мове!

Еўрарадыё: Ці будзеце спяваць на якіх-небудзь яшчэ мовах, акрамя рускай і беларускай?

Леанід Паўлёнак: Думаю, што так. Гэта, хутчэй, унутранае жаданне і неабходнасць выконваць песні, мець зносіны з самім сабой і людзьмі на розных мовах, у тым ліку, вядомых (смяюцца).

Ягор Квартальны: Адну песню мы ўжо дрэнна спяваем па-іспанску. Мяркую, што хутка мы пачнем дрэнна спяваць і на іншых мовах (смяюцца).

Леанід Паўлёнак: У нас ёсць адна выдатная песня “Культура на помощь!” Сутнасць песні — гэта зварот да культуры, і прыпеў у гэтай песні выконваецца на розных мовах. На канцэртах падчас яе выканання мы заўжды прыцягваем людзей падымацца на сцэну, або проста з месца пець прыпеў на любой мове.

Ягор Квартальны: Так што, перакладайце гэтыя радкі на розныя мовы, прыходзьце на канцэрты падрыхтаванымі! У прынцыпе, гэтую песню мы можам працягваць бясконца.

Еўрарадыё: Лёня, пра што ты распавядаеш у песнях на фанемнай мове? Гэта кожны раз імправізацыя ці падрыхтаваны тэкст?

Леанід Паўлёнак: Бывае і так, і гэтак. Але ў асноўным гэта імправізацыя штосекунднага парадку — тут і цяпер. Ёсць зафіксаваныя моманты, але іх не шмат. Яны фіксуюцца дзеля таго, каб можна было іх паспяваць разам з людзьмі на канцэртах. Ну, і ёсць рэальна вельмі ўдалыя і ёмістыя радкі.

Што тычыцца сэнсу песень, тут я выкарыстоўваю голас як музычны інструмент. Але, вядома, гэтыя гукі таксама нясуць інфармацыю — такая неа-мова. Кожную песню можна расшыфраваць — гэта адгадваецца па настроі, па тым, як гэта праспявана. Таму, безумоўна, сэнс ёсць. Гэта можа быць песня пра абрадавае свята, пра адносіны паміж людзьмі, пра ўспаміны, дзяцінства і г.д.

Еўрарадыё: Часам складаецца ўражанне, што Лёню хутка пачнуць разумець звяры і птушкі!

Леанід Паўлёнак: Я насамрэч вельмі веру, што гэтая мова — самая блізкая да мовы жывёлаў, палёў і лясоў, да протамовы і да мовы дзяцей.

Ягор Квартальны: Я неаднойчы бачыў і занатаваныя запісы. Лёня кладзе нататнік, і там усё прапісана “чалавечымі” літарамі: арунга катах, вірі-вірі-вірі. І панеслася! Увогуле, Лёня прыносіць усё на ўзроўні падсвядомасці, а я расшыфроўваю гэта на чалавечую мову.

Еўрарадыё: Ягор, прызнавайся, ты для гэтага прыйшоў у гурт?

Ягор Квартальны: Я ўвогуле “прыбіўся” сюды выпадкова. Лёня — энергетчына магутны чалавек, вакол якога круціцца вялікая колькасць добрых людзей, якія так ці інакш супадаюць па жыццёвых і светапоглядных прынцыпах. Так атрымалася, што я і “супаў”, і справай часу было, у выглядзе каго я да гэтага гурта прыб’юся.

Леанід Паўлёнак: Я вельмі ўдзячны Ягору, бо ён можа прагожа і даступна распавесці ўсё тое, што з намі адбываецца. А са мной такая гісторыя: “Я не выходжу з астралу, а выйду — дык п’ю віно!” (смяюцца)

Ягор Квартальны: Што гурт дае, і гэта вельмі прыемна і цікава, я магу адчуваць сябе музыкам, пры гэтым не з’яўляючыся музыкам. Я, вядома, магу выціснуць гукі з некаторых інструментаў, але не на тым узроўні, каб з гэтым ісці на сцэну. Мая задача — гандляваць тварам, дрыгаць нагамі, падпяваць і пры гэтым яшчэ адчуваць цікаўнасць і любоў гледачоў — шыкоўна!

Еўрарадыё: Шкада, што ў вас бойз-бэнд! (смяемся)

Ягор Квартальны: Чаму? Дзяўчаты да нас таксама “прыбіваліся”!

Леанід Паўлёнак: У нас ёсць прыгажуня-старажыл, наша скрыпачка Наташа Мазэпіна. Калі лёс парвядзе да нас яшчэ якую-небудзь прыгажуню, мы будзем рады!

Ягор Квартальны: Але заўважым, што “амплуа гарадскога дурня” ужо занятае!

Еўрарадыё: То бок конкурс для дзяўчат адкрыты! Калі вы марыце пра ўдзел у гурце “Нагуаль” — звяртайцеся! А ці ёсць у “Нагуаля” усё ж больш-менш пэўны склад і колькі ў ім чалавек?

Ягор Квартальны: “Баявы” склад налічвае чалавек 6 з пэўнымі варыяцыямі.

Леанід Паўлёнак: Расшыфрую: Андрэй Гарохаў (барабаны), Юра Навуменка (кантрабас), я выступаю ў гурце і ў якасці гітарыста, і ў якасці дудачніка — у мяне шмат даволі самабытных этнічных інструментаў, Наташа Мазэпіна (скрыпка), Віктар Бабручэня (акардэён), Ягор Квартальны (бэк-вакал, перкусія, танцы). Часам мы выступаем малым складам — гэта я, Ягор і Віктар.  

Еўрарадыё: Якім складам можна будзе напаткаць гурт “Нагуаль” падчас канцэрта 12 снежня?

Ягор Квартальны: Заўважым, што канцэрт будзе не зусім звычайным, бо адбудзецца сумесна з нямецкім авангардыстам Жоржам Камерунам.

Леанід Паўлёнак: Гэта будзе вялікая і аб’ёмная праграма, у якой мы абавязкова сыграем песні з новага міні-альбома, а таксама нешта зусім старое. Будуць і зусім новыя песні, а таксама кампазіцыі, якія я пісаў для спектакляў і мультфільмаў.

Еўрарадыё: Ці застанецца ў новым “Нагуалі” балотна-лясная філасофія?

Леанід Паўлёнак: Безумоўна, застанецца. Я ўвогуле хачу крыху размежаваць усе праграмы па свайму складу. Адна праграма будзе балотна-лясной, глыбока медытатыўнай, крыху сыходзячай каранямі ў стары “Нагуаль”. Другая праграма будзе яскрава-танцавальнай на зразумелых мовах. А трэцяя будзе складацца з мікса гэтых дзвюх.

Ягор Квартальны: Еўрадэнс!

Леанід Паўлёнак: Форэст-багна-еўрадэнс!

Ягор Квартальны: А ўвогуле, там столькі задумак і эксперыментаў! Я мяркую, дойдзе справа і да праграмы з крыху электроннымі варыянтамі, з радыё-танцавальнымі хітамі. Бліжэй да святаў навагодняга стайлу дадамо! Так што, усё будзе!

Еўрарадыё: Калі ўжо справа дайшла да стыляў: памятаю, што пару гадоў таму вы нават давалі свае песні вядомаму культуролагу Максіму Жбанкову, каб той сумесна са сваімі студэнтамі дапамог стылістычна “акрэсліць” вашу творчасць. Які вынік атрымалі?

Леанід Паўлёнак: Вынік быў, але я яго не бачыў. Мы проста крыху згубіліся з Максімам. Ён казаў толькі, што была неверагодная колькасць розных думак і прапановаў, таму мне вельмі хочацца ўсё ж іх пачуць!

Я ўвогуле вельмі часта практыкую такі вось аналіз. Таму што мне рэальна цікава, як гэта людзі ўспрымаюць, якія ў іх адчуванні, з чым яны параўноўваюць нашу музыку.

Напрыклад, у мінулым годзе напярэдадні Калядаў, мы штовечар выступалі ў рэстаране “Камяніца”. На афішы было пазначана: “этна-панк”. Пасля выступаў многія людзі падыходзілі да мяне і казалі: “Дзякуй вялікі, так было хораша! А мы баяліся!” (смяюцца). Калі мы ўжываем да сябе паняцце “панк”, гэта ў першую чаргу тычыцца нашай энэргетыкі. Ні нейкай сацыльна-тэкставой нагрузкі, ні гітар, якія гудуць, ці гарманічных хадоў, а менавіта энергетыкі.

Ягор Квартальны: Атмасфера першароднага шаленства!

Леанід Паўлёнак: Аднойчы перад пачаткам канцэрта ў клубе “Графіці” я раздаў усім прысутным па кавалачку белай паперы і папрасіў намаляваць тое, што людзі бачылі і чулі на сцэне. Адзін з малюнкаў мне вельмі запомніўся: патрапаная кабыла, якая цягне хуткую дапамогу. На гэтай кабыле сядзіць шалёны каўбой, а на даху хуткай дапамогі граюць музыкі (смяюцца).

Еўрарадыё: Лёня, акрамя гурта “Нагуаль”, ты яшчэ і аўтар музыкі да мультфільмаў і лялечных спектакляў. Ці складана быць дарослым, які так тонка адчувае дзіцячую псіхалогію?

Леанід Паўлёнак: У большай ступені гэта, вядома, залежыць ад маёй прыроды. Па сутнасці я — дзіця. Але тут трэба правесці мяжу паміж інфантыльнасцю і тым, калі ўнутры чалавека жыве дзіця. Дзякуючы гэтаму, у мяне атрымліваецца такая музыка, якая цудоўна ўспрымаецца свядомасцю маленькіх. Мне часта кажуць, што калі слухаюць музыку “Нагуаля” ці іншых праектаў, вельмі шмат карцінак “візуалізіруецца”. Па сваёй сутнасці наша музыка тэатральная.

Ужо пабачыў свет мультфільм з серыі “Гора самоцветов” па паўночнай казцы, да якога я пісаў музыку. Пасля гэтай працы у мяне быў досьвед напісання музыкі да лялечнага спектакля “Тарцюф” па Мальеры і спектакля “Снежная каралева”, прэм’реа якога прайшла днямі ў Германіі. Музычна “Тарцюф” атрымаўся лялечным спектаклем паміж фільмамі Таранціна і Кустурыцай. Пакуль мне не даводзілася пісаць музыку да мастацкіх фільмаў, але было б вельмі і вельмі цікава.