Правы бунт: чаму ў Бразіліі ўспыхнулі пратэсты

Тысячы раззлаваных людзей, пераважна маладых мужчын, уварваліся ў нядзелю ва ўрадавыя будынкі ў горадзе Бразіліа. Яны нішчылі будынак Кангрэса, Вярхоўнага суда, рэзідэнцыі прэзідэнта і некалькіх міністэрстваў. Чаму? Бо яны — незадаволеныя вынікамі выбараў прыхільнікі скрайне правага ўжо былога прэзідэнта Жаіра Балсанару.
 

Ламай, знішчай

Прыхільнікі Балсанару пратэставалі супраць вынікаў выбараў яшчэ з даты іх правядзення, гэта значыць з 30 снежня. Яны блакавалі дарогі, падпальвалі машыны, збіраліся ля будынкаў ваенных ведамстваў з заклікам умяшацца ў сітуацыю. Але нічога дрэннага, акрамя дробнага вандалізму, пратэстоўцы напачатку не рабілі.

Новы прэзідэнт, Луіс Інасіу Лула да Сілва, быў прыведзены да прысягі 1 студзеня. Тыдзень пратэсты скрайне правых працягваліся, як і раней, але 8 студзеня адбыўся сапраўдны бум.

Прарваўшы кардоны і ачапленні, пратэстоўцы літаральна ўзялі штурмам будынак Кангрэса. Фатаграфаваліся ў дэпутацкіх крэслах, а заадно нішчылі ўсё вакол. Тая ж карціна была і ў іншых дзяржаўных будынках, у тым ліку ў афіцыйнай рэзідэнцыі прэзідэнта. Цікава, што разбуралі рэзідэнцыю прыхільнікі Балсанару праз два дні пасля таго, як новая першая лэдзі паскардзілася на жудасны стан дома пасля высялення папярэдняга прэзідэнта.

Нічым, акрамя вандалізму, пратэсты ў нядзелю не скончыліся. Прэзідэнт Лула вырашыў задзейнічаць федэральныя сілы, пратэстоўцаў выгналі з будынкаў, некаторых затрымалі — цяпер ім пагражае да 12 гадоў турмы. А сусветныя медыя параўноўваюць тое, што адбылося са штурмам Капітолію ў Вашынгтоне, калі прыхільнікі Дональда Трампа гэткім жа чынам разбуралі адзін з ключавых будынкаў краіны.
 

Хто вінаваты?

Пакуль сілавікі спрабавалі спыніць пагромы, а Лула ўводзіў у сталіцы рэжым надзвычайнага становішча, многія задаліся пытаннем: а дзе сам Балсанару, калі ўсё робяць яго прыхільнікі?

Паводле некаторых СМІ, Балсанару знаходзіцца за мяжой. Але не падагравае пратэстоўцаў: наадварот, ён напісаў у сацсетках, што іх дзеянні не маюць нічога агульнага з дэмакратыяй і што неабходна спыніць пагромы.

"Бог, Айчына, Сям'я і Свабода", — скандавалі пратэстоўцы, многія з якіх размахвалі майкамі нацыянальнай зборнай па футболе, якія сталі адным з сімвалаў бразільскіх правых.

Характэрна, што многія пратэстоўцы — не жыхары Бразіліа. Яны ехалі з іншых гарадоў, падаграваныя ўкідамі з соцсетак. Там распаўсюджваліся "запрашэнні" наведаць сталіцу, абяцалі бясплатную ежу і транспарт.

Як піша The Washington post, крытычным пунктам магла стаць інаўгурацыя: прыхільнікі Балсанару спадзяваліся, што войска перашкодзіць Лулу стаць прэзідэнтам. Калі гэтага не адбылося, гнеў паступова дасягнуў кропкі кіпення. Вядома, усё гэта падаграваліся ў сацсетках.
 

Падзеленая краіна

Бразільскае грамадства падзялілася практычна пароўну: у другім туры выбараў Лула набраў 50,9% галасоў, гэта значыць апярэдзіў Балсанару зусім трошачкі. Ён ужо быў прэзідэнтам двойчы, пасля трапляў у карупцыйны скандал, але ў выніку быў апраўданы.

Сур'ёзныя пратэсты праходзяць у Бразіліі рэгулярна: калі ва ўладзе правыя, супраць іх дзеянняў пратэстуюць левыя, і наадварот. Фактычна, сённяшнія пратэсты — вынік таго вострага падзялення, якое склалася ў Бразіліі. Але пакуль што яны не дамагаюцца галоўнага і Лула застаецца прэзідэнтам. Хоць у бразільцаў усё можа змяніцца ўсяго за адзін дзень.