Як выглядае СССР у кнізе “Child 44” і з-за чаго забаранілі фільм “Нумар 44”

Кніга, паводле якой быў зняты фільм

Фільм “Child 44”, які ў рускім перакладзе атрымаў назву “Номер 44”, зняты па аднайменным рамане Тома Роба Сміта, першым з трылогіі пра савецкага афіцэра Льва Дзямідава, напісанага ў 2008 годзе. Раман намінавалі ажно на 17 міжнародных прэмій. Кнігу пакуль можна свабодна набыць у інтэрнэт-кнігарнях, яна выйшла на рускай мове. Аднак, мяркуючы па літаратурных форумах, чытачы ў Расіі яе ўспрынялі своеасабліва.

“Упершыню так моцна смяяўся, чытаючы кнігу пра маньяка. Тым больш, пра маньяка, які забівае дзяцей. Далібог, было смешна аж заходзіўся. Аднак, калі прачытаў рэцэнзіі на гэтым сайце, мне стала вельмі сумна. Людзі, прачніцеся! Як можна нахвальваць ТАКОЕ??? Аўтар выліў на СССР увесь запас душэўных фекалій, якія сабраліся ў ім за ўсе гады свядомага амерыканскага жыцця. Няўжо нехта можа ўспрымаць гэтую духоўную парнаграфію як ісціну?” — піша нейкі WeatherspoonMenage. І збірае ажно 137 лайкаў.

Сюжэт кнігі:

Гісторыя пачынаецца ў разгар галадамору ва Украіне ў 1933 годзе. Браты-сіроты Андрэй і Павел злавілі ката, каб уратавацца ад голаду і хоць нешта з’есці. Пазней на іх нападаюць людаеды і выкрадаюць аднаго з іх, каб скарміць ўласным сыну. Але той памірае, не дачакаўшыся, і ахвяру ўсынаўляюць, даўшы яму імя Леў Дзямідаў.

1952 год, да смерці Сталіна зусім нічога. Рамантык у душы, супрацоўнік МГБ Леў Дзямідаў вырашае расследаваць серыю забойстваў дзяцей па ўсім СССР. І натыкаецца на неразуменне з боку кіраўніцтва, якое падазрона ставіцца да расследавання. Маўляў, адкуль у савецкай краіне маньяк? Такое магчыма толькі ў капіталістычных краінах. Паралельна начальства ў якасці тэста на лаяльнасць патрабуе ад яго адмовіцца ад жонкі Раісы, на што Леў не згаджаецца.

Дзямідава паніжаюць да простага міліцыянера, адхіляюць ад расследавання і адпраўляюць у далёкі горад Вольск на захад ад Урала. Але і там ён сустракае падобную крымінальную карціну. Насуперак МДБ ён пачынае шукаць маньяка. І дабіраецца да свайго брата Андрэя, які забівае дзяцей, каб... прыцягнуць да сябе ўвагу Льва і быць ім забітым. За гэта бліскучае расследаванне Дзямідаў атрымлівае павышэнне і права стварыць службу па расследаванні забойстваў у маскоўскай міліцыі.

СССР апошніх сталінскіх гадоў у кнізе прадстаўлены даволі змрочным. Панурыя і запалоханыя людзі ў аднолькавых вопратцы, КДБ-МДБ арыштоўваць кожнага, хто вымавіў неасцярожнае слова або здзейсніў нешта неагульнапрынятае. "Гэбісты" вучаць на памяць выказванні Дзяржынскага і лозунгі Смерша. У маскоўскіх дамах няма радыё — героі даведаюцца пра смерць Сталіна ад спецыяльнага пасыльнага. Вялізныя чэргі ў харчовых крамах, у якіх трэба стаяць тры разы — першы раз, каб замовіць тавар, потым — каб аплаціць яго, і трэці раз, каб яго атрымаць. У маскоўскіх камунальных кватэрах чужыя людзі жывуць у адным і тым жа пакоі.

Фільм

Першапачаткова фільм павінен быў здымаць культавы рэжысёр Рыдлі Скот. Аднак у выніку аўтар “Чужога”, “Гладыятара”, “Робіна Гуда” і яшчэ тузіна выдатных фільмаў стаў прадюсарам “Child 44”, які ў рускім перакладзе атрымаў назву “Номер 44”. Рэжысёрства дасталася малавядомаму ў нас Даніэлю Эспінозе, які нарадзіўся, як гэта ні дзіўна, у Швецыі.

Галоўную ролю ў фільме мог выканаць Крысціян Бэйл. Але ў выніку савецкім афіцэрам стаў брутальны Том Хардзі, вядомы па крутым блокбастары “Самая п’яная акруга ў свеце” ("Lawless"). Шкада, што не атрымаецца ўбачыць яго на вялікім экране гэтай вясной. У ролі амерыканскага бутлегера Хардзі быў больш чым выдатны.

Здаецца, што “Нумар 44” не забаранілі б, калі б ён выйшаў у кінатэатры пасля 70-годдзя перамогі. Але прадзюсары яўна не ўлічылі апетытаў расійскай прапаганды. “У фільме ёсць усё, што трэба: Сталін зладзіў галадамор спецыяльна для Украіны і забівае па 25 тысяч чалавек у дзень; галадаючыя дзеці, як успамінаюць героі, ядуць сваіх аслабелых аднакласнікаў; у СССР забараняецца расследаваць крымінальныя злачынствы, таму што "ў нас няма забойстваў, яны ёсць толькі пры капіталізме"; савецкія салдаты-марадзёры з пяццю трафейнымі гадзіннікамі на запясцях”, — гэтак абураецца фільмам міністр культуры Расіі Уладзімір Мядзінскі.

Кіраўнік мінскага “Кінавідэапраката” Васіль Коктыш больш дальнабачны: “Гэтая забарона толькі разбудзіць ажыятаж. Цяпер усе кінуцца глядзець фільм у інтэрнэце”.