"Еўраопт" увёў плату за пакеты. PR-ход ці рэальны клопат пра экалогію?
Фота: buypen.ru
З 23 кастрычніка ў гіпермаркетах "Еўраопт" у Мінску зніклі бясплатныя поліэтыленавыя пакеты. Увядзенне платы за ўпакоўку кампанія тлумачыць клопатам пра навакольнае асяроддзе. Ці сапраўды платныя пакеты дапамогуць палепшыць экалогію? Ці ёсць альтэрнатыва поліэтылену? Ці можна наогул адмовіцца ад пластыкавых пакетаў і наколькі сусветны вопыт вырашэння гэтай праблемы выкарыстоўваецца і ў дачыненні ў Беларусі? Адказы на гэтыя пытанні — у матэрыяле Еўрарадыё.
"Як паказала практыка, выкарыстанне пакетаў без якой-небудзь аплаты на парадак перавышае рэальную запатрабаванасць па ўпакоўцы тавараў. А пагрозы, якія наносяць прыродзе пластык і поліэтылен у выглядзе адходаў, агульнавядомыя", — заяўляе "Еўраопт".
Тое, што кампанія, якая "падсаджвае" спажыўцоў на бонсцікаў, задумалася аб навакольным асяроддзі, цікава. З аднаго боку, "Еўраопт" корміць насельніцтва пластыкам, нягледзячы на яго шкоду для людзей і хатніх жывёл. З іншага — адмяняе бясплатныя поліэтыленавыя пакеты. Можа быць, гэта першы крок у бок экалагічнага прагрэсу? Як, напрыклад, ідуць справы з пакаваннем тавараў, якія набываюцца праз "Е-дастаўку" з кучай цэлафанавых мяшкоў?
"Прадукты ў "Е-дастаўцы" пакуюцца ў адпаведнасці з санітарнымі нормамі, — кажуць у "Еўраопце". — У крамах пакупнік сам выбірае, браць яму пакет ці не. Калі ён спакуе апельсіны разам з пральным парашком, гэта будзе яго выбарам. У "Е-дастаўцы" усё больш складана".
У кампаніі звяртаюць увагу, што ініцыятыва з платнымі пакетамі пакуль тычыцца выключна наведвальнікаў крам.
Куды пойдуць атрыманыя ад продажу пакетаў сродкі, у кампаніі не распавядаюць. Разлічваць на тое, што "Еўраопт" падтрымае рублём які-небудзь важны экалагічны праект, пакуль рана.
"З пластыкавымі пакетамі трэба змагацца, — перакананая эколаг Марыя Сума. — Па-першае, таму што гэта аднаразовыя тавары, на якія трацяцца неўзнаўляльныя прыродныя рэсурсы — нафта і газ. Яны служаць кароткі час, пасля чаго становяцца смеццем. Па-другое, пасля таго як пакеты ператвараюцца ў адходы, яны забруджваюць мікрапластыкам навакольнае асяроддзе. Часцей за ўсё, пластыкавыя пакеты наогул не перапрацоўваюцца, таму што яны могуць быць забруджаныя арганічнымі адходамі, якіх па масе больш, чым гэтага пластыку, таму перапрацоўшчыкі не вельмі зацікаўленыя ў іх перапрацоўцы".
"Раздаваць пакеты бясплатна ні ў якім разе нельга"
Па словах эколага, за апошнія 10 гадоў пластыкавых пакетаў у Беларусі стала занадта шмат. У некаторых крамах пакаваць кожны тавар у асобны мяшок — справа прынцыпу. Здараецца, што пакупнікі адмаўляюцца ад паслугі, а прадаўцы пачынаюць пераконваць ўзяць пакет, маўляў, гэта ж усё адно бясплатна.
"Калі казаць пра сусветную практыку, то існуе "Пластыкавая стратэгія ЕС", якая загадвае абмяжоўваць выкарыстанне аднаразовых тавараў, — працягвае эколаг. — Для пластыкавых пакетаў можна ўвесці дадатковы падатак або абмежаваць іх продаж. Раздаваць пакеты бясплатна ні ў якім разе нельга. І цяпер я кажу не пра тоўстыя пакеты-майкі, а пра самыя тонкія ўпаковачныя, якія дакладна не будуць перапрацаваныя".
Разважаючы пра ініцыятыву "Еўраопта", Марыя кажа, што адмаўляцца ад бясплатных пластыкавых пакетаў, вядома, трэба, і гэта добра. Па такім шляху цяпер ідуць і іншыя не толькі заходнія, але і беларускія крамы. Аднак сімвалічны кошт не адаб’е ў пакупнікоў звычку ўсё запакоўваць, калі не пачаць іх адукоўваць.
"Спадзяюся, у "Еўраопце" падыдуць да сваёй ініцыятывы з усёй адказнасцю, улічваючы тую колькасць адходаў, якія штодня і штогадзіны ўтвараюцца па іх віне. Калі, напрыклад, пакеты ў "Е-дастаўцы" застануцца бясплатнымі і будуць прапаноўвацца спажыўцам у такой колькасці, як цяпер, увядзенне платы ў краме — невялікая заслуга", — лічыць эколаг.
Праблему з санітарнымі правіламі эколаг прапануе вырашыць з дапамогай закладных шматразовых сумак, у якіх можна прывозіць тавары спажыўцам. Перадаўшы заказ, кур’ер будзе забіраць сумкі назад — вось і ўсё.
"Вядома, можа быць, гэта ўскладніць задачу "Е-дастаўцы", — кажа Марыя. — Але мне здаецца, гэта было б куды больш экалагічным рашэннем, чым пакідаць непатрэбныя аднаразовыя пластыкавыя пакеты спажыўцам".
Біяраскладальныя пакеты — не рашэнне
У "Еўраопце" сцвярджаюць, што разумеюць важнасць праблемы
"Для зручнасці пакупнікоў кампанія ў дадзены момант прапрацоўвае магчымасці забеспячэння крам біяраскладальнымі пакетамі, а таксама адмысловымі фірмовымі шматразовымі тканымі торбамі. Выкарыстанне тканых пакетаў і сумак на сённяшні дзень лічыцца самым экалагічным рашэннем — нават лепш папяровай упакоўкі", — піша кампанія ў сябе на сайце.
У адказ на гэта Марыя прыгадвае: "Неяк "Еўраопт" ужо заяўляў, што цяпер у іх будуць біяраскладальныя пакеты, то бок пакеты, пакрытыя нейкай чароўнай плёнкай, дзякуючы якой тыя пачнуць раскладацца вельмі хутка. Мы паглядзелі. Гэта звычайныя поліэтыленавыя пакеты. Ніякага сертыфіката аб тым, што яны раскладаюцца, няма. Але, нават калі б яны былі ўмоўна біяраскладальныя і хутка развальваліся б на дробныя кавалачкі, стала б яшчэ горш, таму што ў такім выпадку гэты дробны мікрапластык наогул немагчыма сабраць і перапрацаваць. Біяраскладальныя пакеты, на мой погляд, не рашэнне".
Дарэчы, 23 кастрычніка на партале "Зручны горад" з'явілася петыцыя, якая заклікала беларусаў падпісацца за забарону пластыкавых пакетаў ці увядзенне падатку на іх выкарыстанне. Аўтар падрабязна апісвае, як змагаюцца з праблемай забруджвання навакольнага асяроддзя пластыкам ў розных краінах свету і наракае на тое, як Беларусь адстае ад гэтых метадаў.
Марыя лічыць, што гэта добрая тэндэнцыя. "Аб праблеме забруджвання планеты мікрапластыкам задумваецца ўсё больш звычайных грамадзян. Людзі неабыякавыя да сваёй будучыні", — рэзюмуе эколаг.
