Амаль 3000 пажараў за пару месяцаў: чаму гарыць Беларускае Палессе
![Пажар на Палессі / "Ахова птушак Бацькаўшчыны"](/sites/default/files/styles/gallery_main/public/2023-08/poz1.jpg.webp?itok=Vf6lBm2G)
Пажар на Палессі / "Ахова птушак Бацькаўшчыны"
Амаль два месяцы беларускія ратавальнікі змагаюцца з агнём на Палессі. Гараць лясы, хмызнякі, сухая трава. Вецер разносіць дым па ваколіцах, у вёсках часам такі шчыльны смог, што не відаць, што адбываецца за агароджай участка.
"Пажарныя палівалі тут усё"
"Самыя актыўныя пажары пад Туравам пачаліся тыдзень таму, — расказвае Еўрарадыё настаўніца Анастасія Блоцкая. — На маіх вачах гарэла пойма Прыпяці. Тут гняздуюцца вялікі вераценнік, марадунка, такіх месцаў вельмі мала ў Беларусі. Жудасна было чуць, як крычаць спалоханыя кулікі. І жывёлы гараць... Ідзеш па лузе і знаходзіш абгарэлыя трупы зайчыкаў і вожыкаў".
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/beloc1.jpg)
Дзяўчына жыве за 7 кіламетраў ад Турава, у вёсцы Верасніца. Пажараў у наваколлі за два тыдні здарылася шмат. "Агонь быў відаць з акна, — працягвае Анастасія. — Маштабы жудасныя! Дым настолькі моцны, што мы вокны не адчынялі ў кватэры, проста было нерэальна дыхаць".
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/okno.jpg)
"Мы працуем у пойме ракі Прыпяць, гэта цэнтр Палесся, — расказвае Еўрарадыё арнітолаг, дырэктар Тураўскай станцыі кальцавання птушак Павел Пінчук. — Тут гарэлі заліўныя лугі. Напэўна, адсоткаў 80 згарэла толькі ў раёне Турава. Па расказах, такая сітуацыя назіраецца па ўсім заказніку "Сярэдняя Прыпяць". Ясна, што гэта падпалы, таму што стыхійна пачацца пажары ў многіх месцах не могуць. Звычайна пойма залітая вадой і недаступная для людзей, але сёлета тут суха. Каб агонь не перасунуўся на вёскі, пажарныя палівалі тут усё, хоць тушыць у пойме агонь вельмі складана, не ўсюды ёсць праезд для пажарных машын".
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/poz0.jpg)
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/poz2.jpg)
Ваенны пенсіянер Яўген Прохараў расказвае пра пажар, які здарыўся пад Мазыром каля двух тыдняў таму.
"Я, вядома, бачыў пажары на Далёкім Усходзе, але наш быў мацнейшы, — успамінае ён. — Спачатку мы заўважылі дым над Прыпяццю. Літаральна праз паўгадзіны загарэлася балота, там высахлыя пасля зімы зараснікі асакі. А яшчэ праз 15 хвілін агонь падышоў блізка да лецішчаў у пойме ракі за Новым мостам. Пяць ці шэсць дамоў згарэла. Там цяпер выпаленая пустыня — усё чорна-чорна. Але МНСнікі — малайцы: прыехалі, змагаліся. Бачыў, як мужчыну з дыму выцягнулі. Вельмі шкада, што ў такіх пажарах згараюць насякомыя, якімі жывяцца птушкі, ды і самі птушкі".
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/poz4.jpg)
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/poz3.jpg)
У сухое надвор'е пажарным даводзілася тушыць да 100 пажараў у дзень, часам — у практычна недаступных месцах.
Пажараў ужо больш, чым за ўвесь 2019 год
За апошнія некалькі дзён дажджы дапамаглі ратавальнікам справіцца з полымем практычна ва ўсім рэгіёне. У Столінскім раёне ліквідаваны пажар плошчай 190 гектараў, у Брагінскім — 40, у Рэчыцкім — 90, у Лунінецкім — 37. "Гэта вельмі сур'ёзныя плошчы. Больш за ўсё ўзгаранняў здарылася на поўдні Палесся", — расказваюць Еўрарадыё ў Міністэрстве па надзвычайных сітуацыях.
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/styles/round_photo/public/paragraphs/round_photo/nov1.jpg.webp?itok=jYxoBK-9)
"За ўвесь мінулы год адбылося каля 2,5 тысячы пажараў у экасістэмах, — апісвае маштаб праблемы прэс-сакратар МНС Віталь Навіцкі. — Сёлета лічбы цалкам перакрытыя. На сёння пажараў адбылося больш, чым за ўвесь 2019-ы. Лічба набліжаецца да 3 тысяч".
Пажары на Палессі звязаныя з тым, што клімат мяняецца, а звычкі людзей застаюцца тымі ж, расказваюць Еўрарадыё ў "Ахове птушак Бацькаўшчыны". Хтосьці падпальвае траву дзеля будучага ўраджаю, а хтосьці пакідае бутэлькі і іншае смецце ў месцах адпачынку. Праз шкло, як праз лінзу, на сухую траву трапляе святло сонца — вось вам і пажар.
На Палессі стане яшчэ сушэй
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/styles/round_photo/public/paragraphs/round_photo/vikk.jpg.webp?itok=8CC1lT5V)
"Мы бачым па мінулым годзе, што колькасць пажараў расце, — кажа каардынатар праграм Франкфурцкага заалагічнага таварыства ў Беларусі Віктар Фянчук. — Паводле прагнозаў навукоўцаў, клімат будзе мяняцца далей, у тым ліку ў Беларусі. На ўсходзе краіны прагназуюць з'яўленне новай кліматычнай зоны. Гэта значыць, што і на Палессі будзе яшчэ сушэй".
Ці разумеюць гэта чыноўнікі? Па словах Віктара Фенчука, пакуль што дзяржава больш занепакоеная надзённым пытаннем: як забяспечыць бесперашкоднае тушэнне агню? Пракласці дарогі, па якіх змогуць праехаць пажарныя машыны, стварыць вадаёмы, адкуль можна будзе пампаваць ваду для тушэння.
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/poz5.jpg)
"Цяпер неабходна не толькі ўзмацніць работу па барацьбе з пажарам, але і змяніць падыход, пакапацца ў прычынах. Напрыклад, на дзяржаўным узроўні распрацаваць праект паўторнага забалочвання балот. Саджаць тыя пароды дрэў, якія гараць не так лёгка і хутка, як хвоя, якой засаджвалі тэрыторыю пасля вайны. Гэта складаныя змены. Людзі дзесяцігоддзямі працавалі інакш", — уздыхае спецыяліст.
![Почти 3000 пожаров за пару месяцев: почему горит Белорусское Полесье](/sites/default/files/paragraphs/image/poz17.jpg)
А што там ва Украіне?
З украінскага боку мяжы Палессе таксама гарыць. Сёлета пажар ушчыльную падышоў да АЭС. Агонь знішчыў частку "рыжага лесу", 12 закінутых сёл і ваенны гарадок Чарнобыль-2, падышоў да ўскраін Прыпяці і сховішча радыеактыўных адходаў "Падлесны". Прычынай узгарання лічаць падпалы травы. Двое падазраваных былі затрыманыя.
Ратавальнікам спатрэбілася 10 дзён, каб пагасіць адкрыты агонь на плошчы 20 гектараў, і яшчэ некалькі дзён, каб пагасіць тленне.
Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.
Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.