Усе кажуць, што ў свеце канчаюцца ўгнаенні. Гэта таксама праз вайну?
Колькі часу трэба, каб замяніць Беларусь на рынку калію? / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё
Колькі часу трэба, каб замяніць Беларусь на рынку калію? І наколькі за гэты час падаражэюць прадукты?
Збожжа, якое захрасла ва ўкраінскіх партах, не адзіная прычына пастаянных алармісцкіх заяў пра крызіс прадуктаў харчавання, які набліжаецца. Другая пагроза — калій з Беларусі і Расіі, які захрас пад санкцыямі.
На долю гэтых краін прыпадае каля 40% сусветных калійных запасаў, піша Financial Times. Цяпер калійных угнаенняў не стае, цэны на іх растуць — гэта можа прывесці да неўраджаю.
"Калійныя ўгнаенні важныя для вырошчвання кукурузы, соі, рысу і пшаніцы. Раптоўнае скарачэнне прапанавання пагражае звесці на нішто ўраджаі сельскагаспадарчых культур у свеце", — папярэджвае брытанскае выданне.
Еўрарадыё пераказвае праблему. Коратка і самае важнае.
Было: танны калій і лішак прапанавання
У апошнія дзесяць гадоў рынку калійных угнаенняў даводзілася змагацца з лішкам вытворчых магутнасцяў. Як вынік — з нізкімі цэнамі на калій.
А цяпер цэны б'юць рэкорды. Па звестках кансалтынгавай кампаніі CRU, у сельскагаспадарчай Бразіліі цэны на калій за апошні год выраслі на 185%. У Еўропе яны выраслі на 240%, аналізуе сітуацыю на рынку аўтарытэтнае брытанскае выданне Financial Times.
Цікава, што расійскі калій пад прамыя санкцыі так і не трапіў, адзначае Forbes. Але пастаўкі ўсё роўна прыкметна знізіліся. Аналітыкі тлумачаць гэта тым, што пад санкцыі трапілі кіраўнікі расійскіх кампаній. Паўплывала на экспарт і забарона расійскім суднам уваходзіць у еўрапейскія парты.
Папярэджанні пра крызіс харчавання, які набліжаецца і звязаны ў тым ліку з нястачай угнаенняў, гучаць адусюль. І з трыбун ААН, і з маленькіх рэгіянальных выданняў, у якіх пішуць пра праблемы фермераў.
Хто падахвоціўся замяніць Беларусь і Расію на рынку
На самай справе замясціць Беларусь на гэтым рынку ўжо захацеў і паспрабаваў шмат хто — трэба толькі час.
Канада разам з Расіяй і Беларуссю ўваходзіла ў тройку галоўных сусветных вытворцаў калійных угнаенняў. Аўстралійская горназдабыўная кампанія BHP яшчэ некалькі гадоў таму купіла руднік Jansen у Канадзе. Вытворчасць там планавалі запусціць у 2027 годзе, але цяпер абдумваюць, як можна паскорыць працэс.
Цікава, што яшчэ ў 2013 годзе, калі цэны на калій падалі, у мэтазгоднасці распрацоўкі гэтага рудніка былі сумневы, пісала Reuters. Цяпер сумневы адкінутыя.
У Бразіліі таксама рыхтуюцца адкінуць сумневы і напляваць на турботы эколагаў і карэнных народаў. Яшчэ ў сакавіку прэзідэнт Жаір Балсанару нагадаў у сваім тэлеграм-канале, што два гады спрабуе праціснуць праект, які дазваляў бы распрацоўку на тэрыторыях пражывання карэнных народаў.
І ў Бразіліі ўжо аднавіліся спробы атрымаць дазвол на будаўніцтва рудніка ў трапічных лясах Амазонкі. Кампаніі Brazil Potash патрэбны дазвол ад карэнных жыхароў, каб атрымаць ліцэнзію на будаўніцтва. Калі ўсё атрымаецца, будаўніцтва могуць пачаць ужо ў канцы года. Калі так і будзе, то вырабляць калій тут пачнуць праз тры-чатыры гады.
Больш дробныя кампаніі тым часам паспяхова збіраюць інвестыцыі, каб адкрыць свае руднікі. Прадстаўнікі адной з іх кажуць, што пасля пачатку вайны ва Украіне ўбачылі значны рост цікавасці да сябе з боку інвестараў. І абяцаюць, што ў будучыні змогуць вырабляць прыкладна траціну таго аб'ёму ўгнаенняў, які цяпер Еўропа імпартуе з Беларусі і Расіі.
А калі Беларусь вернецца?
Але гэта ўсё — доўгатэрміновая перспектыва. У кароткатэрміновай замясціць пастаўкі з Расіі і Беларусі будзе цяжка, цытуе экспертаў Financial Times.
Аналітыкі і кіраўнікі галіны лічаць, што, нават калі ва ўсіх усё атрымаецца і цэны знізяцца, яны ўсё роўна будуць вышэйшыя за звыклыя значэнні. Нямецкая кампанія K+S заявіла, што новая мінімальная цана на калійныя ўгнаенні можа быць 500 долараў. Гэта ўдвая менш за бягучую цану. І ўдвая больш за сярэднюю цану за 10 гадоў.
Эксперты не выключаюць, што Беларусь і Расія сышлі з рынку не назаўсёды. Гэта стварае рызыкі для тых, хто цяпер укладваецца ў будаўніцтва новых руднікоў.
"Вось дзе мы цяпер знаходзімся — у пачатку новага цыкла, але без многіх прывабных варыянтаў", — рэзюмуюць у горназдабыўной кампаніі BHP.
Трывожыцца ААН, трывожацца фермеры
Пра вострую нястачу ўгнаенняў у свеце заяўляюць у ААН, пра гэта пішуць рэгіянальныя амерыканскія медыя, расказваючы пра праблемы фермераў.
І нават пад допісам амбасады ЗША ў Беларусі ў дзень салідарнасці з нашай краінай адзін з карыстальнікаў адзначыўся іранічным каментаром. І так — ён таксама быў звязаны з тэмай угнаенняў.
Пад карцінкай з дрэвам, намаляваным у колерах сцягоў ЗША і Беларусі, карыстальнік напісаў:
— А ў вас хопіць угнаенняў, каб гэтае дрэўца працягвала расці?
The United States has stood with the people of Belarus and supported their democratic aspirations and efforts for more than 30 years. We are committed every day to #StandWithBelarus pic.twitter.com/gVd8m3o3zJ
— U.S. Embassy Minsk (@USEmbBy) May 29, 2022
Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.
Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.