Ва ўкраінскім парламенце стварылі беларускую групу

Еўрарадыё: У Вярхоўнай Радзе днямі была створаная група міжпарламенцкіх сувязяў з Беларуссю. Але ці тая цяпер ва Украіне сітуацыя, каб траціць час і сілы на працу ў такіх групах, навошта яна патрэбная?

Ганна Раманава: Менавіта цяпер для нас вельмі важна данесці інфармацыю пра рэальнае становішча, якое склалася ва Украіне. Асабліва важна данесці нескажоную інфармацыю да беларусаў, бо вы нашыя суседзі. Мы выдатна разумеем, што сёння Расія выказвае агрэсію ў дачыненні да Украіны, а заўтра вы будзеце наступнымі, калі Украіна не выстаіць.

Еўрарадыё: Колькі дэпутатаў уваходзіць у групу, якую вы ўзначалілі, і як вызначалі, хто туды будзе ўваходзіць?

Ганна Раманава: Цяпер у групе каля 25 чалавек. Але і сёння да мяне падыходзяць дэпутаты, якія толькі цяпер даведаліся пра стварэнне такой групы, і цікавяцца, як да яе можна далучыцца. Маё жаданне працаваць у “беларускай групе” патлумачыць лёгка: да абрання ў Раду я працавала намеснікам мэра Чарнігава. А нашая вобласць мяжуе з Беларуссю, і для мяне натуральнае жаданне працягваць супрацу з беларускімі калегамі. Раней я займалася тым, што развівала турыстычны патэнцыял Чарнігава, арганізоўвала прэс-туры для беларускіх журналістаў, з прадстаўнікоў улады складалі дэлегацыі па абмене вопытам. Менавіта таму ў нашую групу ўвайшлі дэпутаты з Жытоміра, Роўна,  іншых рэгіёнаў на мяжы з вашай краінай, якім Беларусь цікавая і ў плане рэгіянальнага супрацоўніцтва.

Еўрарадыё: Ужо маеце нейкія планы працы?

Ганна Раманава: Група была створаная толькі ў панядзелак, 16 лютага, і пакуль паспелі вырашыць толькі арганізацыйныя пытанні. Вызначацца па планах і датах будзем на наступным тыдні. Але ведаеце, у нас цяпер такая сітуацыя, калі складана нешта планаваць на працяглы тэрмін. Я магу сабе запланаваць паездку ў Беларусь на наступным тыдні, а потым сітуацыя ўносіць карэктывы. На наступным тыдні будзем шукаць выхады на нашых беларускіх калег. Тым не менш мы ведаем тры галоўныя кірункі, па якіх мы хочам працаваць з Беларуссю. Першае — сустрэча з парламентарыямі і тлумачэнні, што на самай справе адбываецца ва Украіне. Другі кірунак — супрацоўніцтва ў сацыяльна-гуманітарных сферах: развіццё турыстычнага патэнцыялу. Мне як кіраўніку падкамітэта па турызме добра бачна, што гэты патэнцыял недаацэнены: мы не ведаем Беларусь, і ўкраінцы да вас амаль не ездзяць, а беларусы ва Украіну прыязджаюць толькі на шопінг-туры. Трэцяя сфера — супрацоўніцтва ў галіне эканомікі, гандлю і гэтак далей.

Еўрарадыё: З палітінфармаваннем беларускіх дэпутатаў і развіццём гандлю ўсё зразумела, а наколькі ў сённяшніх ваенных умовах можна казаць пра развіццё турызму?

Ганна Раманава: Не толькі можна, але і на практыцы гэта даказана. Да падзей на Майдане да нас на шопінг прыязджала вельмі шмат беларусаў. Але пасля Майдана, Крыма і пачатку падзей на Данбасе беларусы ездзіць да нас практычна перасталі. Прадпрымальнікі пачалі скардзіцца: яны пабудавалі цэлыя гандлёвыя цэнтры і базы спецыяльна для беларусаў. Я паглядзела на звесткі з мытні, сапраўды, колькасць беларусаў, што ехалі да нас, зменшылася на 80%. Пры тым, што курс долара да грыўні, наадварот, павінен быў матываваць беларусаў ехаць да нас. Высветліла і прычыну: беларусы ў большасці глядзяць расійскае тэлебачанне, якое даносіць да іх поўную дэзінфармацыю пра сітуацыю ва Украіне. Цягам месяца мы арганізавалі 4 прэс-туры для журналістаў, якіх нам “параіў” Гомельскі аблвыканкам. Журналісты сустрэліся з мэрам горада, мытнікамі і памежнікамі, якія давялі, што не было ніводнага выпадку, каб машыны беларусаў тут абстралялі лі абрабавалі, як гэта даводзіла расійская прапаганда. Як вынік, калі прыедзеце сёння на выходныя ў Чарнігаў, то ўбачыце, што кожная другая машына ў горадзе — з беларускімі нумарамі. Ваенны канфлікт адбываецца на тэрыторыі, якая займае менш за 5% тэрыторыі Украіны, а на астатняй тэрыторыі спакойна. І беларусам цяпер вельмі выгадна да нас ездзіць: курс долара вырас, а цэны практычна не змяніліся.

Еўрарадыё: У вас ёсць вопыт супрацоўніцтва з беларускімі чыноўнікамі і мясцовымі дэпутатамі — яны здольныя на нейкія сур’ёзныя самастойныя рашэнні?

Ганна Раманава: У вас сапраўды вельмі цэнтралізаваная ўлада, і на ўсіх узроўнях усё вырашае прэзідэнт. Але ваш прэзідэнт (у мяне склалася такое ўражанне падчас паездак у Беларусь) выдатна разумее, што адбываецца ва Украіне, хоць ён гэтага не агучвае, ды і не можа агучыць. А чыноўнікі… Чым ніжэйшы ўзровень — тым большая заангажаванасць каналам “Расія 24” і іншай крамлёўскай прапагандай. Таму часам мне падаецца, што для тых жа дэпутатаў карысным будзе нейкае іншае меркаванне. І чым больш мы будзем камунікаваць, тым лепшым будзе ўяўленне ў беларускіх калег пра тое, што адбываецца ва Украіне і што, не дай Бог, можа адбыцца ў Беларусі. Калі ў Грузіі быў канфлікт, мы ўсе дрэнна разумелі, што Украіна — наступная. Зразумела, што ў вас вялікае сяброўства з Расіяй, але ніхто не хоча пазбавіцца дзяржаўнасці — вы думаеце, што ў вас проста так былі тэрмінова прынятыя змены ў закон аб ваенным становішчы? Усё ваш прэзідэнт добра разумее — гэта ўсё для абароны сябе!

Еўрарадыё: Можа, кіраўнік краіны і бачыць гэтую небяспеку, але ў той жа час мы бачым, як у Мінску затрымліваюць актывістаў за акцыю салідарнасці з Украінай…

Ганна Раманава: Вы гаворыце пра затрыманні, калі была гадавіна па Жызнеўскім? Разумееце, вашаму прэзідэнту вельмі складана ўсядзець на двух крэслах. І тое, што ў вас тады затрымалі грамадскіх актывістаў… Мне самой хочацца разабрацца ў сітуацыі, якая цяпер у Беларусі, больш дэталёва. Часам мне падаецца, што міліцыя дзейнічае паводле ранейшых інструкцый — не думаю, што тэлефанавалі прэзідэнту і пыталіся, што ў такой сітуацыі рабіць. Хаця Жызнеўскі — гэта прадстаўнік рэвалюцыі. Калі ў выпадку канфлікту на Данбасе вашаму прэзідэнту зразумела, хто агрэсар, то бунтароў ён ніколі не прыме ў якасці герояў.

Еўрарадыё: Вы пішаце на сваёй старонцы ў сацсетках: “Цяпер калегі-беларусы з гонарам носяць “каларадскія стужкі”, а заўтра могуць страціць дзяржаўнасць”. Пра стужкі — гэта мастацкі вобраз ці сустракалі такіх калег?

Ганна Раманава: У канкрэтна гэтым допісе стужкі скарыстаныя як вобраз. Але я не сумняваюся, што на 9 траўня ўсе вашыя чыноўнікі будуць з такімі стужкамі. Каюся, раней і мы, украінскія чыноўнікі, іх прыколвалі. Бо не бачылі ў іх пагрозы і не разумелі, што гэта адна з праяваў “рускага міра”.

Еўрарадыё: Прыехалі вы ў Мінск, выступілі перад беларускімі парламентарыямі, давялі ім свае аргументы, уявім нават, што яны прынялі вашу пазіцыю. Чаго вы чакаеце ад іх далей?

Ганна Раманава: Калі ў выніку беларускі парламент прыме, што Расія — гэта краіна-агрэсар, то гэта будзе нават больш, чым мы разлічвалі спачатку! Зразумела, што вашыя дэпутаты — людзі залежныя. Але казаць, што “Беларусі нічога не дапаможа, чаго мы туды паедзем, гэта ўсё дарэмна!” — не варыянт. Можа, тады ўвогуле скласці рукі, нічога не рабіць і не спрабаваць нікому патлумачыць, што ў цябе ў краіне адбываецца? Сёння для нас важна дамагчыся таго, каб Беларусь пры далейшым абвастрэнні канфлікту не дапамагала Расіі. Хаця відавочна, што вас будуць прымушаць заняць бок, супрацьлеглы Украіне.

Еўрарадыё: Не баіцеся, што вас сустрэнуць словамі за спінай: “О, гэтыя майданутыя прыехалі, правасекі”?

Ганна Раманава: Я ўсім сваім выглядам буду паказваць, што я не “майданутая” і не “Правы сектар”. Ведаеце, калі мой дзядуля, які ўсё жыццё быў партыйным, сапраўдны камуніст, кіраваў заводам у Гомелі і цяпер жыве ў тым горадзе, даведаўся, што я стала дэпутатам Вярхоўнай Рады, ды яшчэ ад такой партыі, як “Самапомач”, што я падтрымліваю Майдан, то змяніў сваё стаўленне і цяпер не крычыць “супраць” так гучна, як раней. На прыкладзе свайго дзядулі я бачу, што пераканаць людзей можна. Калі б у яго не было такой унучкі, то ён бы і далей заставаўся шараговым беларусам, які глядзіць рускія тэлеканалы. А так я маю магчымасць яму расказваць праўду, і ён ніколі не скажа, што я нейкая правасечка ці "хунта". І ён ні ў якім разе не паверыць, што я магу есці рускіх немаўлят ці нешта яшчэ з таго, што расказваюць расійскія прапагандысты.

        Ганна Раманава і лідар партыі “Самапомач”, мэр Львова Андрэй Садовы

Еўрарадыё: Калі вы нават немаўлят не ясце, то хаця б смажаных снегіроў у буфеце Вярхоўнай Рады падаюць?

Ганна Раманава: Не! Больш за тое, раней у нас у буфеце прадавалі алкагольныя напоі. Але пасля таго як новаабраныя дэпутаты, прадстаўнікі "хунты", пачалі гэтым абурацца, казаць, што дэпутаты не павінныя ўжываць падчас прыняцця важных рашэнняў, гэта рабіць забаранілі. Цяпер старая гвардыя крыўдзіцца за гэта на нас. 

Фота з архіву Ганны Раманавай