Маразы, вецер і 4-е золата Домрачавай. Чым запомніцца 23-я зімовая Алімпіяда

Алімпіяда скончылася. Медалі раздадзеныя, дарожкі згорнутыя, агонь згашаны (гэта так і не так, таму што з 9 сакавіка ў Пхёнчхане пройдзе зімовая Паралімпіяда). Самы час успомніць найважнейшае, што здарылася за гэтыя два тыдні.

 

Другая зімовая Алімпіяда ў субтропіках

Гэта была другая па ліку Алімпіяда ў субтропіках (першая ў Сочы), ды і субтропікі тут адносныя, у асноўным мусонны клімат, але ўсё роўна не асабліва нардычны і прыстасаваны да зімовых відаў. Але нічога, атрымалася. А тое, што снег штучны, — дык ён цяпер амаль усюды такі: гэта надзейней, чым дамаўляцца з прыродай.

Карэйцы, зрэшты, кліматам сваім ганарацца і завуць сваю краіну таксама "краінай чатырох пораў года", дзе ярка выяўленыя ўсе чатыры сезоны. Памятаеце прыгожы фільм карэйскага рэжысёра Кім Кі Дука "Вясна, лета, восень, зіма і зноў вясна" — якраз пра гэта? На думку карэйцаў, чатыры пары года — гэта дар, які заслужылі толькі абраныя. Асабліва ў параўнанні з суседзямі, дзе толькі два віды сезону — сухі і вільготны.

Наступная летняя алімпіяда пройдзе ў сухім Токіа, зімовая — у вільготным Пекіне (дзе роўна дзесяць гадоў таму праходзіла летняя алімпіяда). Усё змяшалася, і кліматычны пояс цяпер не вырашальны аргумент.

 

Надвор'е — галоўны ўдзельнік алімпіяды

Карэйскае надвор'е стала адным з галоўных удзельнікаў гэтай алімпіяды. Па колькасці перанесеных і сарваных спаборніцтваў — наогул першай. У першыя дні гульняў стаяў скрыпучы мароз, асабліва ў горным кластары, дзе знаходзяцца лыжныя і скачковыя стадыёны, а таксама стадыён адкрыцця з алімпійскім агнём. Ён адкрыты, пасля закрыцця паралімпійскіх гульняў яго проста разбяруць.

Каб гледачы не мерзлі, на месцы выдаюць грэлкі — пакеты, якія награваюцца ад трэння. Іх можна трымаць у руках або пакласці ў абутак. Некаторыя грэлі імі насы. Тут жа можна купіць гарачае рысавае віно — дзесяць даляраў за 150-грамовы кілішак. Адразу гарачую.

Калі мароз спаў, пачаўся вецер. І не проста вецер, а амаль ураган — хуткасць дасягала 30 метраў у секунду. Сцяжкі на біятлонным стрэльбішчы стаялі вертыкальна, а гарналыжніц са схілу проста здзімала. Іх гонкі адмянілі. У прыбярэжным кластары было цяплей, але таксама дзьмула — металічныя агароджы ля ўваходу ў алімпійскі парк проста складвалі на асфальт, каб не падалі ад ветру.

 

Карэйскі новы год

Потым вецер сціх. І ў Карэі пачаўся новы год. А гэта таксама чымсьці падобна да стыхійнага бедства. Карэйскі новы год называецца Солаль (свята сонца), ён вельмі падобны на кітайскі, толькі там свята адзначаюць два тыдні, а ў Карэі — усяго тры дні. У гэты дзень (дакладней, дні) усё карэйцы імкнуцца паехаць дадому — гэта выключна сямейнае свята. Дома ўсе надзяваюць нацыянальнае адзенне (белая кашуля і каляровая аднатонная спадніца, называецца гэта ханбок), ядуць адмыслова прыгатаваныя стравы, дораць адно аднаму падарункі. Галоўная страва— токук, нарэзаная рысавая аладка з булёнам або соусам. Аддалена нагадвае суп з клёцкамі. Лічыцца, што той, хто ў раніцу новага года даеў талерку токука, стаў на год сталейшым.

На алімпійскіх аб'ектах таксама прадавалі токук. Яго можна было пакаштаваць і да новага года. І, напэўна, стаць сталейшым.

Лічыцца, што новы год надыходзіць з першымі прамянямі сонца. А каб злыя духі не перашкодзілі гэтаму, усю папярэднюю ноч іх варта адпужваць салютамі і феерверкамі.

Як жа яны страляюць! Тое, што адбываецца ў нас у навагоднюю ноч, — бледны цень барацьбы са злымі духамі! Зрэшты, цалкам магчыма, што гэта былі ачмурэлыя славакі і славенцы, якія ў адзін дзень якія абыгралі ў стартавых алімпійскіх матчах па хакеі Расію і ЗША адпаведна. Прынамсі, гучныя песні са словамі "славенска, славенска, хей, хей" паўночы разносіліся па заснулым Каныне. Зрэшты, славенцы аказаліся рэалістамі: білеты дадому ў іх былі да пачатку паўфіналаў.

А новы год усё-такі адзначыўся транспартным калапсам — білеты на прыгарадныя экспрэсы проста скончыліся. І гледачы літаральна штурмавалі вагоны і ехалі зайцамі.

Пасля новага года стала прыкметна менш гледачоў — і на трыбунах, і ў горадзе. Можа, усе раз'ехаліся па дамах і не вярнуліся. Але нават у алімпійскіх вёсках народу прыкметна паменшала — многія спартсмены не засталіся на закрыццё гульняў і зляцелі адразу пасля заканчэння сваіх відаў спаборніцтваў. Ад зборнай алімпійскіх атлетаў з Расіі выйшла чалавек пяцьдзясят (са 168). І тое ў асноўным хакеісты.

 

Аб'яднаная Карэя

Галоўнай сенсацыяй і галоўным сэнсам гэтых гульняў было, безумоўна, аб'яднанне дзвюх Карэяў — Паўночнай і Паўднёвай. Гэта той самы запавет Кубертэна, дзеля якога і патрэбныя былі гэтыя гульні. На час Алімпіяды краіны заключылі перамір'е — афіцыйна паміж імі працягваецца вайна. І абедзве Карэі выступілі пад адным сцягам — адной Карэяй, адной камандай, адным народам.

У Паўднёвай Карэі, дарэчы, на час алімпіяды былі абвешчаныя канікулы ў двух універсітэтах ў павеце Канвандо, дзе праходзілі гульні. А таксама была прыпыненая праца судоў (!). Цяпер у разгары судовы працэс у дачыненні да былога прэзідэнта краіны Пак Кын Хе, яе абвінавачваюць у карупцыі, злоўжыванні ўладай і разгалашэнні сакрэтнай інфармацыі. На думку следства, яна знаходзілася пад уплывам сяброўкі, якая фактычна кіравала краінай. Дык вось на час гульняў судовыя слуханні прыпыненыя. Суд над былым прэм'ерам Лі Ван Гу, таксама па абвінавачванні ў хабарніцтве, таксама прыпынены. Гульні важнейшыя.

Ну і каб зусім не напалохаць замежных турыстаў, у Карэі на час гульняў забаранілі ўсякую экзатычную ежу. Напрыклад, смажаных конікаў, кансерваваных шаўкапрадаў і, вядома, сабак. Іх і ў звычайны час цяжка знайсці — установы, дзе такое гатуюць, называюцца пасітанг, яны размяшчаюцца ў спецыяльных раёнах. Да таго ж гэта даволі дорага.

Тым не менш двое спартсменаў сцвярджаюць, што здолелі выратаваць з Карэі парачку шчанюкоў. Меган Дзюамель, канадская фігурыстка, забрала дадому шчанюка. І сноўбардыст Гас Кенуорці, вядомы тым, што звёз з Сочы сабаку з чатырма шчанюкамі (двое жывуць у яго, ён нават завёў для іх асобны Інстаграм), таксама аформіў усе дакументы і вывез з сабой сабаку ў ЗША.

 

Чацвёртае алімпійскае золата ў Домрачавай

Рэкардсменам алімпіяды па медалях стала недасяжная зборная Нарвегіі, і па колькасці залатых, і па агульнай колькасці. 39 — нарвежцы пабілі рэкорд амерыканцаў у Ванкуверы, што выйгралі тады 37 узнагарод.

На гэтых гульнях былі сенсацыі і правалы, перамогі і паразы, быццам бы ўсё як заўсёды — але для кагосьці вырашалася жыццё. Гарналыжнік Мікалай Алюнін зламаў нагу ў другім паўфінале — за крок ад фіналу і, магчыма, медаля. Разрыў меніска — ці ж гэта не драма.

А чэшка Эстэр Ледэцка стала адзінай у свеце жанчынай, якая выйграла ў адных гульнях два медалі ў розных відах — спачатку ў горных лыжах, а потым у сноўбордзе. Гэта яна прыйшла на прэс-канферэнцыю ў масцы і адмовілася яе здымаць, сказаўшы, што "не думала, што выйграе, і не нафарбавалася".

Або гісторыя канадца Марка Макморыса, які ўзяў бронзу ў слоўпстайле. Амаль год таму, у сакавіку 2017-га, ён няўдала ўпаў на турніры і зламаў пазваночнік. Восем месяцаў ляжаў — і вось алімпіяда, і медаль, і, галоўнае, цуд!

Тут шмат цяпер такіх, адзіных у свеце. Самы тытулаваны ў свеце француз, чатырохразовы чэмпіён Мартэн Фуркад, адзіная чатырохкратная алімпійская чэмпіёнка ў біятлоне Дар'я Домрачава, адзіная ў свеце нарвежка Марыт Б'ёрген, у якой цяпер 15 алімпійскіх узнагарод — больш, чым у рэкардсмена Уле Эйнара Б'ёрндалена.

Цырымонія закрыцця нагадвала вялікую дыскатэку, трохі сумную праз тое, што ўсё заканчваецца. Суперсучаснае светлавое шоу, галоўны герой — святлівая панда, сімвал будучых зімовых гульняў у Пекіне, выступ моднага карэйскага бойз-бэнда Exo, парад атлетаў — цяпер усе ішлі разам, вялікім рознакаляровым натоўпам. Самымі яркімі ўдзельнікамі гульняў былі названыя біятланіст Мартэн Фуркад, гарналыжніца Ліндсі Вон, якая ўзяла тут бронзу, але якая ўсё роўна выйграла усё што можна ў гіганцкім слаламе, і, вядома ж, напаўголы, нашмараваны алеем і ў чырвонай спадніцы Піта Тартафуа, раней тхэквандыст, а цяпер ужо знакаміты лыжнік каралеўства Тонга! Ён заняў у гонцы на 15 км перадперадапошняе месца і быў цалкам ад гэтага шчаслівы.

У цёмнае неба ўзляцелі тысячы дронаў. Яны склаліся ў Маскота Сухаранга, сімвал гэтых гульняў. Ён сімвалізуе сілу, вернасць і прыгажосць. Маскот Сухаранг узняўся ў цёмнае неба і пачаў аддаляцца. Дзесьці мы такое ўжо бачылі. Бывай, Сухаранг! Усё атрымалася.

 

Надзея Прусянкова, спецыяльна для Еўрарадыё