Транзітныя войны: Расія гатовая, а Беларусь сама пацерпіць ад пагроз на адрас ЕС

Еўропа можа абысціся без беларускага транзіту нафты і газу, а любыя маніпуляцыі беларускіх уладаў з гэтай нагоды ўдараць у першую чаргу па Беларусі і яе адносінах з Расіяй.

Беларусь перакрыла ветку нафтаправода "Дружба", якая вядзе ў Польшчу, 17 лістапада. Тлумачыцца ўсё пазапланавым рамонтам прыкладна на тры дні. Аб'ёмы па транспартаванні нафты ў Еўропу на месяц пакуль не карэктаваліся.

Пазапланавыя рамонты — нармальная сітуацыя, аднак гэта адбылося пасля пагроз Лукашэнкі перакрыць Еўропе газ і на фоне абвастрэння міграцыйнага крызісу. Для беларускіх уладаў транзіт нафты і газу не раз быў козырам для палітычных маніпуляцый.

Еўрарадыё даведалася ў экспертаў, хто страціць больш ад спынення прапампоўкі па Беларусі і ці стане Расія падтрымліваць транзітныя войны Беларусі з Еўропай.
 

Абысціся можна і без "Дружбы"

Калі закрыты польскі кірунак нафтаправода "Дружба", значыць, Германія таксама не атрымае нафты.

— Цалкам магчыма, што нейкая тэхнічная непрыемнасць была на гэтай ветцы. Нічога ненатуральнага і надзвычайнага ў гэтым няма. Але на фоне палітычных падзей гэта ўсё-ткі насцярожвае, — кажа партнёр кансалтынгавай кампаніі RusEnergy аналітык Міхаіл Круціхін. — Калі гэта зацягнецца, могуць узнікнуць пытанні да аператара веткі "Дружба".

Пакуль пра страты праз перакрыццё веткі гаварыць рана, бо тры дні — гэта невялікі тэрмін, а план на месяц не карэктаваўся.

Аналітык дапускае, што сітуацыя можа вырашыцца непрадказальна і рамонт раптам зацягнецца. Да гэтага ў Расіі даўно падрыхтаваліся.

— Так званая Балтыйская трубаправодная сістэма — 2. У выпадку чаго можна наогул не прапампоўваць нафту праз Беларусь, а пусціць яе на Балтыку, адпраўляць танкерамі праз Усць-Лугу. Так што Расія сябе засцерагла ад такіх фокусаў з боку Мінска.

На думку намесніка кіраўніка эканамічнага дэпартамента расійскага Інстытута энергетыкі і фінансаў Сяргея Кандрацьева, абмяжоўваць транзіт нафты, напрыклад, некалькі месяцаў будзе цяжка і найбольш балюча для самой Беларусі. Бо гэта страты выручкі "Гомельтранснафта Дружбы". Летась яна склала 619,1 млн рублёў.

— У Расіі ёсць прафіцыт трубаправодных магутнасцяў. І магутнасцяў, якія дазваляюць перакідваць транзіт на іншыя кірункі.

Пастаўкі ў Польшчу і Германію па БТС-2 не прывядуць да сур'ёзных страт для расійскіх кампаній, упэўнены эксперт.

— Вырастуць расходы, звязаныя з перавалкай і арганізацыяй такіх замяшчальных паставак. Але гэта здзяйсняльна, і Польшча звярталася да такога роду дзеянняў, калі была сітуацыя з бруднай нафтай. Пастаўкі па "Дружбе" былі абцяжараныя досыць доўгі час.

Чым больш будзе праблем з Беларуссю, тым больш магчыма, што еўрапейскія спажыўцы будуць мяняць маршруты паставак энергарэсурсаў.

— Праблемы ў Польшчы і Германіі будуць, толькі калі адначасова спыніцца наогул уся прапампоўка нафты. Але фактычна гэта будзе азначаць сур'ёзны крызіс у стасунках з Расіяй.
 

Гульня небяспечная і Расіі не цікавая

Расійскія кампаніі не зацікаўленыя ў тым, каб Беларусь вяла транзітныя войны з Еўропай ці нават пагражала гэтым, як у выпадку з транзітам газу ў Еўропу.