"Стылістыка Кот-д'Івуара або Гаіці, аказваецца, прыдатная і для Беларусі"
Паводле меркавання расійскага палітолага Міхаіла Вінаградава, жорсткасць, якая была ўжытая ў Беларусі, стала шокам для Расіі.
Вінаградаў: Я
думаю, што для Расіі падзеі ў Мінску ўсё ж такі сталі пэўнай
нечаканасцю. Я не думаю, што маштаб рэпрэсій мог прадбачыцца і
абмяркоўвацца беларускім лідарам. Магчыма, ён казаў пра нейкі агульны
карт-бланш, але пра падобную жорсткасць наўрад ці гаварылася.
Зараз у Масквы ёсць досыць шмат намінальных аргументаў на карысць таго, каб выступіць на баку беларускага лідара.
1.
Хаця можна спрачацца наконт адсоткаў, якія Лукашэнка атрымаў, але,
хутчэй за ўсё, з ліку ўсіх кандыдатаў ён набраў найбольшую колькасць
галасоў.
2. Нежаданне ствараць прэцэдэнт перагляду афіцыйных вынікаў выбараў, у тым ліку і для расійскай аўдыторыі.
3.
Апошнія падзеі ў Мінску ставяць крыж на спробе дрэйфу Лукашэнкі ў бок
Захаду, якую ён намагаўся пачаць пасля вайны Расіі і Грузіі ў жніўні
2008 года.
У той жа час аргументаў, каб
дыстанцавацца ад Лукашэнкі, не так шмат. Расія фактычна прызналася ў
адсутнасці інструментаў для прасоўвання свайго кандыдата на выбарах.
Таму я думаю, што Расія фармальна прызнае вынікі выбараў, але не будзе
неяк каментаваць вынікі выбараў у Беларусі і падзеі, што адбыліся пасля.
Падобна таму, як яна не каментавала ўнутрыпалітычную сітуацыю ў
Туркменіі і цэлы шэраг іншых досыць спрэчных падзеяў на постсавецкай
прасторы.
Еўрарадыё: Атрымліваецца, у Расіі не чакалі таго, што адбылося ў Мінску пасля закрыцця ўчасткаў?
Вінаградаў:
Я думаю, што, безумоўна, для Расіі з'яўляецца шокам жорсткасць, якая
была ўжытая, а з іншага боку, Лукашэнка будзе выгадны як самы
таталітарны і неадэкватны дыктатар на постсавецкай прасторы, на фоне
якога адміністратыўны рэсурс, што выкарыстоўваецца ў Расіі часам на
выбарах, будзе выглядаць, як дзіцячыя гульні і свавольствы. І заўсёды
можна будзе казаць: мы ж не Лукашэнка, у нас жа лепей, чым у Лукашэнкі,
чым у Карымава. Але наогул пэўнае неўразуменне ў сувязі з тым, што
праводзяцца прэзідэнцкія выбары, на якіх арыштоўваюць усіх кандыдатаў,
стылістыка Кот-д'Івуара або Гаіці, аказваецца, прыдатная для Беларусі, у
Расіі гэта выглядае дзіўна.
Еўрарадыё:
Да выбараў была сустрэча Лукашэнкі і Мядзведзева, пасля якой адносіны
палепшалі. Зараз шмат якія эксперты кажуць, што менавіта гэта "развязала
рукі" беларускаму лідару. Якая ж цана была за гэта заплачаная?
Вінаградаў:
Сапраўды, сустрэча Мядзведзева і Лукашэнкі, пасля даволі малапаспяховых
перамоваў Сідорскага і Пуціна, была пэўнай палітычнай сенсацыяй. Іншая
рэч — тое, што складана казаць пра цану, якую Лукашэнка заплаціў. Проста
з прычыны таго, што бы Лукашэнка ні абяцаў раней, усё ж такі ў
беларускага лідара была рэпутацыя чалавека, які па рахунках не плаціць. Я
цалкам дапускаю, што было пэўнае эмацыйнае збліжэнне. Мабыць, нейкія
дамоўленасці па бізнесе, але ў цэлым усё адно ў Расіі няма гарантый
прымушэння Лукашэнкі да выканання нейкіх бізнес-абавязацельстваў, калі
іх нават і далі.
Еўрарадыё: Чаму ж тады пасля інфармацыйнай вайны Расія вырашыла яго прыняць і зараз, хутчэй за ўсё, прызнае выбары?
Вінаградаў:
Было пэўнае тэставанне сцэнараў напярэдадні выбараў у Беларусі. У той
жа час стала вядома, што ў Расіі няма асаблівых інструментаў уздзеяння
на палітычную сітуацыю, і што тая эйфарыя, якая была пасля выбараў
прэзідэнта Украіны і парламента Кіргізіі, — яна не вельмі
распаўсюджваецца на Беларусь.
І, акрамя таго,
зразумела, што ў недэмакратычнай краіне выкарыстанне дэмакратычных
інстытуцый, такіх як выбары, для змены ўлады яно, мякка кажучы,
ускладненае. Таму расійская эліта пераключылася на іншыя праблемы, на
Лужкова і іншыя пытанні, а Лукашэнка апынуўся на перыферыі ўвагі.