Гісторыя цікавая, але незразумелая: пытанні, якія ў нас засталіся да Зарэцкай

04/11/2022 - 16:12

Зарэцкая хацела здзівіць свет лямпамі для раслін, але здіўляе закрытасцю / pexels.com

Пасля скандальнага зыходу Таццяны Зарэцкай з пасады міністра фінансаў Аб’яднанага пераходнага кабінета мы пагаварылі з ёй пра яе, як цяпер лічаць, сумнеўны бізнэс і запыталі, ці ёсць у яе мільён.

Адказы атрымаліся доўгія, месцамі імі нават зачытваешся. Журналіст Еўрарадыё паглядзеў на справаздачнасць стартапа Зарэцкай Laava Tech. Убачыў шасцізначныя лічбы. Але засталіся пытанні і пачуццё, што “мы яшчэ не дагаварылі”.

Расказваем, што нас засмуціла падчас камунікацыі з Зарэцкай і ў яе адказах на пытанні пра бізнес.

Не для публікацыі нават прэзентацыя стартапа

Паказаць справаздачнасць стартапа Зарэцкая пагадзілася толькі канкрэтнаму журналісту з умовай, што той падпіша пагадненне аб неразгалошванні канфідэнцыйнай інфармацыі. Мы на гэта пайшлі, таму права публікаваць падрабязнасці гэтай справаздачы не маем. І гэта само па сабе моцна напружвае.

Бо што хаваць? Зарэцкая спасылаецца на захаванне камерцыйнай таямніцы і кажа, што ў тых юрысдыкцыях, дзе яна працуе, гэта нельга публікаваць, бо ёсць іншыя зацікаўленыя асобы, укладальнікі, акцыянеры, якіх трэба абараняць.

Нам здаецца, што публікацыя гэтай справаздачы магла б зрабіць пазіцыі Зарэцкай больш трывалымі. Там ёсць сумы з шасцю нулямі ў доларах ЗША. То бок больш-менш сур’ёзныя грошы вакол Таццяны Зарэцкай круцяцца. Прычым часткова яны сапраўды звязаныя з камерцыйнай актыўнасцю.

Яшчэ ў некалькіх юрысдыкцыях ёсць іншыя юрыдычныя асобы, звязаныя з бізнесам Зарэцкай. Яны вядуць гаспадарчую дзейнасць, і на іх рахунках таксама ёсць грошы. Справаздачы, якія трапілі ў агульны доступ, былі за 2019-2020 год. Выручка за год там складала 95 тысяч еўра. Але, па-першае, гэта было даўно. Па-другое, ёсць іншыя юрыдычныя асобы, чыя справаздачнасць не трапіла ў сеціва. Атрымліваецца, рух грошай праз іх мог ісці больш сур’ёзны. Гэта кажа на карысць Зарэцкай, але мы не бізнес-аналітыкі.

Не на яе карысць кажа тое, што яна адмовілася гэтыя дакументы даць для публікацыі. Нават прэзентацыю яе стартапа, якая нібыта ёсць, публікаваць нельга, бо яна для інвестараў. То бок даведацца, у якім стане распрацоўкі, немагчыма.

Ёсць адказы на ўсё, але няма яснасці

Тым не менш, на усё нашыя пытанні Зарэцкая адказала. Іншая справа, што адказы могуць не ўсіх задаволіць. Напрыклад, якая доля прыбыткаў стартапа Зарэцкай — ад камерцыйнай дзейнасці?

— Адказ на гэтае пытанне з'яўляецца камерцыйнай таямніцай… Звычайна грантавыя грошы не перавышаюць 20% абароту стартапа, — паведаміла Зарэцкая.

Дзякуем, але даведацца, як “звычайна”, можна і праз Google.

Чаму закрыты сайт? Нібыта таму, што там ёсць асабістыя дадзеныя супрацоўнікаў і іх не хочацца ставіць пад пагрозу. Бо афіцыйная прычына зыходу Зарэцкай з Кабінета — пагрозы. Але ва ўсіх сайтаў ёсць архіўныя копіі.

Чаму нельга купіць тавар Laava Tech — лямпы, якія ашчаджаюць электраэнергію? Адказ — “у нас індустрыяльны прадукт, мы не інтэрнэт-крама”.

Адказвае Зарэцкая на пытанні гэтак жа ўмела, як Нэа ў “Матрыцы” ўхіляецца ад куль. Але калі казаць не пра Зарэцкую, а ўвогуле, то любы больш-менш сур’ёзны махляр мае адказы на ўсе пытанні. Асабліва калі ведае, што ў яго могуць спытаць.