Ваеннае становішча: у Беларусі зброю прымяняюць, ва Украіне — забіраюць
А ў Польшчы зброю падчас ваеннага становішча проста забаронена прадаваць.
У Беларусі “карэктуюць” закон аб ваенным становішчы. Абмежаванне для СМІ, прымяненне сілы, зброі і спецтэхнікі — новыя пункты ў законапраекце пра ваеннае становішча. Ён паступіў у Палату прадстаўнікоў у снежні, тады ўжо стаяў украінскі Майдан.
“Закон не звязаны з Украінай. Гэты закон быў у плане яшчэ у студзені 2013 году, над ім працавалі цэлы год. Калі ён з’явіўся ў Палаце прадстаўнікоў там толькі ўсё пачалося. Ва Украіне была сітуацыя, блізкая да надзвычайнага становішча, тут законапраект пра ваеннае палажэнне”, — расказвае Еўрарадыё сябра пастаяннай камісіі па нацыянальнай бяспецы Палаты прадстаўнікоў Зыгмунд Валевач.
Цяпер у працоўнай групе парламента абмяркоўваюць гэтае “абмежаванне для СМІ”:
“Забараняецца работа сродкаў масавай інфармацыі, за выключэннем названых у пераліку, які вызначаецца Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь”.
У старой рэдакцыі закона уводзілася цэнзура і асаблівы парадак акрэдытацыі для журналістаў. Нават на думку дэпутата занадта жорстка!
“Гэтую праблему я бачу, разумею рэакцыю СМІ на гэта. Мы разглядаем гэтае пытанне. Пакуль жа, гэта толькі законапраект. Глядзім, як гэта зрабіць карэктна і справядліва”, — зазначае дэпутат Зыгмунд Валевач.
Найбольшая небяспека — дазвол на ўжыванне зброі, адразу гаворыць каардынатар кампаніі “За альтэрнатыўную, грамадзянскую службу” Міхаіл Пашкевіч.
“Паўстала пытанне: наколькі вайскоўцы адчуваюць сябе законна абароненымі падчас такіх выпадкаў. Бо раней любілі казаць пра невыкананне злачынных загадаў. Цяпер такой праблемы не будзе, бо гэта прапісана”, — тлумачыць Міхаіл Пашкевіч.
“Вайскоўцы і супрацоўнікі ваенізаваных арганізацый, якiя прыцягваюцца для забеспячэння рэжыму ваеннага становішча, маюць права прымяняць (выкарыстоўваць) фізічную сілу, спецыяльныя сродкі, зброю, баявую або спецыяльную тэхніку”, — гаворыцца ў законапраекце. У папярэдняй версіі прымяненне зброі нават не ўзгадвалася.
У Міністэрстве абароны размаўляць пра законапраект адмаўляюцца: “Пагаворым, калі яго прымуць”, — каротка зазначаюць у ведамстве.
Еўрарадыё параўнала “ваеннае становішча” у Беларусі і суседніх краінах. Калі ў Беларусі, паводле новай рэдакцыі, вайскоўцам зброю прымяняюць можна, то ва Украіне ў ваенны час яе забіраюць у грамадзян, а ў Польшчы забараняюць прадаваць.
Калі ў нас СМІ працуюць з дазволу Мінінфармацыі, то ў Польшчы можа быць уведзеная цэнзура СМІ, за выключэннем каталіцкіх і іншых рэлігійных выданняў. Ваеннае становішча ў Беларусі можа быць уведзенае з-за замежных сепаратыстаў ці экстрэмістаў, у Польшчы — з-за кіберпагроз.
Розніца старой і новай рэдакцый закона аб ваенным становішчы ў параўнанні з такім жа законам у Польшчы.
|
Ваеннае становішча ў Польшчы |
|||
|
Увядзенне |
-дзеянні iншай дзяржавы (iншых дзяржаў), экстрэмiсцкiх, рэлігійных, сепаратысцкіх рухаў, арганізацый, размешчаных на тэрыторыі іншай дзяржавы (iншых дзяржаў), уключаючы заявы і дэманстрацыю сілы, якія ажыццяўляюцца ў парушэнне Статута Арганізацыі Аб'яднаных Нацый і рэальна ўказваюць на падрыхтоўку да нападзення на Рэспублiку Беларусь. |
дзеяннi iншай дзяржавы (iншых дзяржаў), экстрэмiсцкiх, рэлігійных, сепаратысцкіх рухаў, арганізацый, размешчаных на тэрыторыі іншай дзяржавы (iншых дзяржаў), накіраваныя на ініцыяванне ў Рэспубліцы Беларусь масавых беспарадкаў, якія суправаджаюцца прымяненнем узброенай сілы; |
Уводзіцца ў выпадку знешняй атакі ці тэрарыстычнай атакі і ў выпадку кіберпагроз Ці калі абавязаны адбіваць знешнія атакі па міжнародных ці калектыўных дамовах |
|
Дзейнасць СМІ |
Абмежаванне свабоды друку і іншых сродкаў масавай інфармацыі шляхам увядзення папярэдняй цэнзуры з указаннем умоў і парадку яе ажыццяўлення. Устанаўленне асобага парадку акрэдытацыі журналістаў. |
У перыяд ваеннага становішча забараняецца работа сродкаў масавай інфармацыі, за выключэннем названых у пераліку, які вызначаецца Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь. |
Рэдактары СМІ абавязаныя паведаміць пра ўвядзенне ваеннага становішча. Можа быць уведзеная цэнзура сродкаў масавай інфармацыі. |
|
Прымяненне зброі |
Не прапісана |
Вайскоўцы і супрацоўнікі ваенізаваных арганізацый, якiя прыцягваюцца для забеспячэння рэжыму ваеннага становішча, маюць права прымяняць (выкарыстоўваць) фізічную сілу, спецыяльныя сродкі, зброю, баявую або спецыяльную тэхніку для:
|
Не прапісана |
|
Дзейнасць банкаў |
----------------------- |
абмежаванне або прыпыненне банкаўскіх аперацый і іншай дзейнасці, якая ажыццяўляецца банкамі і нябанкаўскімі крэдытна-фінансавымі арганізацыямі. |
Можа быць абмежаваны валютны абарот і абарот мясцовых грошай у банках. |
|
Абмежаванні перасоўвання |
Устанаўленне абмежаванняў на свабоду перамяшчэння па тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, а таксама ўвядзенне асобага рэжыму ўезду на тэрыторыю Рэспублікі Беларусь і выезду з яе, уключаючы ўстанаўленне абмежаванняў на ўезд на тэрыторыю Рэспублікі Беларусь і знаходжанне на ёй замежных грамадзян і асоб без грамадзянства.
|
Устанаўленне асобага парадку функцыянавання пунктаў пропуску праз Дзяржаўную мяжу Рэспублікі Беларусь і ўвядзенне асаблівага парадку пропуску праз Дзяржаўную мяжу Рэспублікі Беларусь фізічных асоб, транспартных сродкаў і тавараў; |
Можа быць забароненае прабыванне грамадзянаў у пэўны час у пэўным месцы. Патрэбны дазвол на змену пастаяннага месца жыхарства. Можа быць уведзеная забарона руху усяго транспарту на публічных дарогах. Можа быць зачыненая мяжа. |
Фота: img.tyt.by
