Скэнлан: Не хачу трапіць у краіну, дзе трэба будзе ладзіць такі ж фэст
Часовага паверанага ў справах ЗША ў Беларусі Майкла Скэнлана праводзілі канцэртам забароненых музыкантаў
120712 Luka6uk Ambasovi64a.mp3
Адспяваў, адтанчыў, адвітаўся ды адабдымаўся апошні для Часовага паверанага ў справах ЗША ў Беларусі Майкла Скэнлана фэст “Амбасовішча”. “Прыём, прысвечаны свабодзе самавыяўлення”, як яго сёлета назвалі супрацоўнікі амбасады. “Фестываль сустрэч”, як яго называюць самі запрошаныя – музыкі, літаратары, мастакі, журналісты.
Звычайна гэты фэст амерыканская амбасада ладзіла ў жніўні – пасля таго, як адгрыміць “Фестываль музыкі маладой Беларусі “Басовішча” ў Польшчы. Але сёлета Майкл Скэнлан жніўня не дачакаецца – з’едзе з Беларусі. Таму мерапрыемства пад крыху змененай назвай, але ў звыклым фармаце і складзе прызначылі на 11 ліпеня.
Майкл Скэнлан
Тое, што гэта не проста канцэрт, не проста фэст і не проста фуршэт адзінагалосна сцвярджалі ўсе суразмоўцы Еўрарадыё, чым бы яны не займаліся па жыцці.
Вакалістку ж гурта “Крыві” Вераніку Круглову, якая вось ужо колькі гадоў жыве ў Берліне, напаткала сапраўднае, па яе прызнанні, дэжавю.
Вераніка Круглова: “Я стаю вельмі шчаслівая – усё жыццё перад вачыма плыве. Я кажу пра тое дэжавю, якое я адчувала, слухаючы песню “Палаца” “Як пайду я ў новую канюшню”. Справа ад мяне стаіць Кася Камоцкая, злева – Інга Дземідовіч (жонка бубнача NRM) – што я магу адчуваць? Дваццаць гадоў – з плячэй далоў!”
Вераніка Круглова і піяністка Дар'я Мароз
Гурт "Палац"
Калісьці ў інтэрв’ю Еўрарадыё музычны крытык Зміцер Падбярэзкі разважаў на тэму, што “Амбасовішча” крыху перажыло сябе і патрабуе новых ідэй, новага фармату, новага… нечага, карацей, новага. Але зараз прызнаецца: пачынае чакаць запрашэння з амерыканскай амбасады на чарговае “Амбасовішча” адразу ж, не паспее скончыцца гэта. Ня гледзячы на тое, што фармат фэста вымушана змяніўся: калі раней ён праходзіў у рэзідэнцыі амбасадара ЗША ў Раўбічах, на беразе возера і да ночы, то зараз – на невялікай тэрыторыі амбасады ў Мінску і цягам некалькіх гадзін.
Зміцер Падбярэзскі: “Калі браць галіну мастацтва, то гэта падзея чакаецца. Таму, што яна нармальна ўпісваецца ў шэраг тых мастацкіх здарэнняў, мерапрыемстваў, якія штогод адбываюцца ў Беларусі. Ну, і што, што крыху змяніўся фармат? Усё адно тут гучыць беларуская музыка, гучыць беларуская мова і тут сустракаеш тых людзей, якіх цягам года сустрэць дзесьці ў іншым месцы ў Мінску складана. А гэта неабходнасць – кантактаваць людзям, сустракацца. Хаця б на ўзроўні: “Як твае справы?”
Але не апошняя справа і музыка. Менавіта тут можна разам паслухаць тых, чые выступы ў Беларусі апошнім часам звяліся да невялікіх і рэдкіх кватэрнікаў. Гэта і IQ-48, і “Палац”, і “Крама”, і Зміцер Вайцюшкевіч, і “Нейра Дзюбель”, і Аляксандр Памідораў…
Алег Хаменка, "Палац"
Гурт "Крама" (не цалкам)
Аляксандр Памідораў
Усе яны былі ў гэты вечар на амерыканскай зямлі ў цэнтры беларускай сталіцы. Гэта была акустыка – без звыклага гітарнага драйва ад Сяржука Трухановіча (Крама), дудак ды клавіш “Палаца”, рытмовага качу “Нейра Дзюбеля”…
Сяржук Трухановіч ды Ігар Варашкевіч
Але з якім захапленнем іх усіх сустракалі! І віталі, віталі з сябрамі ды знаёмымі, якіх не бачылі, можа, і год.
“Я сустрэў тут сяброў, якіх не бачыў некалькі месяцаў! – радуецца літаратар Уладзімір Арлоў. І тут жа засмучаецца, -- Сапраўды – канцэртаў не бывае, літаратараў не пускаюць у прэстыжныя залы”…
Уладзімір Арлоў, Генадзь Бураўкін, Аляксандр Фядута
Уладзімір Пугач, яго жонка Алена Бартлава, Кася Камоцкая
Але што зробіш, калі ва ўсіх гэтых людзей есць свая пазіцыя, сваё меркаванне наконт балючых праблем. І што, да прыкладу, Зміцер Вайцюшкевіч, адмыслова абраны верш Генадзя Бураўкіна прысвяціў Міколу Статкевічу. Мала таго, кажа пра гэта са сцэны перад яе выкананнем.
Зміцер Вайцюшкевіч і яго песня на верш Генадзя Бураўкіна:
А абурэнне Аляксандра Кулінковіча тым, што ў “дзюбелёў” цягам апошняга года былі забароненыя дзесяткі канцэртаў, вылілася ў словы пра тое, што яму крыўдна выступаць для беларусаў на амерыканскай тэрыторыі, а не ў айчынных клубах. І ніхто на гэтыя словы не пакрыўдзіўся, усе Сашу зразумелі. Але ён ўсе адно патлумачыў свой “зрыў”.
Аляксандр Кулінковіч: “У маім жыцці прайшоў перыяд, калі я не любіў Амерыку, яшчэ там нешта такое… Мне проста па-чалавечы крыўдна за тое, што іграць сваю музыку я сёння магу толькі тут!”
Аляксандр Кулінковіч "Нейра дзюбель"
На тое, што гэта месца і гэта мерапрыемства мае своеасаблівую аўру, звяртае ўвагу Еўрарадыё і вядомы рэжысёр Юрый Хашчавацкі (“Обыкновенный президент”, “Плошча”).
Юрый Хашчавацкі: “Я тут адпачываю душой. А калі душа адпачывае, яна імгненна пачынае працаваць. І я не выключэнне, я тут задумаў нешта… Фільм пад назвай “Беражы, Божа, маіх сяброў”. Менавіта пра гэта я хачу зрабіць свой наступны фільм”.
На заканчэнне імпрэзы Часовы павераны ў справах ЗША ў Беларусі Майкл Скэнлан даў Еўрарадыё невялікае, але эксклюзіўнае інтэрв’ю. Прызнаўшыся, што сам атрымлівае вялізнае задавальненне ад гэтых штогадовых сустрэч.
Майкл Скэнлан: “Шчыра – мне вельмі самому да спадобы гэтае мерапрыемства. Штодня я сустракаю бязмежна таленавітых людзей. І мне нават шкада, што гэтае мерапрыемства вымушана праходзіць у амерыканскай амбасадзе таму, што ў іншым месцы гэта немагчыма. А ўсё таму, што гэтыя таленавітыя музыканты, літаратары мастакі не могуць паказваць свой талент з-за таго, што ў іх ёсць сваё палітычнае меркаванне, свае погляды, адрозныя ад тых, якія прапагандуе існуючы рэжым. Ім забаронена ўдзельнічаць у грамадскім жыцці Беларусі. У 21 стагоддзі, у цэнтры Еўропы і – абмежаванні на свабоду, на магчымасці ўдзелу ў грамадскім жыцці! Гэта жах. І я спадзяюся, што так не будзе заўжды.
Еўрарадыё: У хуткім часе вы з’язжаеце з Беларусі, але традыцыя правядзення гэтага мерапрыемства застанецца?
Майкл Скэнлан: “Я вельмі спадзяюся, што патрэбы ў працягу правядзення такога мерапрыемства не будзе. Некалькі гадоў таму, па прыездзе ў Беларусь, калі я пераняў ад папярэдніка “пасаду” гаспадара гэтага мерапрыемства, я думаў, што тое мерапрыемства будзе апошнім. Бо ў 2010 годзе мы бачылі сімптомы лібералізацыі, пачатак палітычных і эканамічных рэформ. Але на жаль, у снежні 2010 года мы пабачылі, як усё гэта скончылася. І мы зразумелі, што гэта мерапрыемства трэба праводзіць, сітуацыя для творцаў не палепшылася. Але я спадзяюся, што гэта мерапрыемства будзе апошнім і што ў наступным годзе ўсе гэтыя музыканты, гэтыя мастакі змогуць удзельнічаць у грамадскім жыцці без нейкіх абмежаванняў. Што ў Беларусі людзі змогуць атрымліваць такое ж задавальненне ад іх творчасці, якое мы і ўсе нашы госці сёння атрымалі ад гэтага мерапрыемства”.
Еўрарадыё: На сваім новым месцы працы хацелі б рабіць мерапрыемства такога ж кшталту?
Майкл Скэнлан: “Я ўжо шмат гадоў працую за мяжой. Для мяне прыйшоў час вяртацца ў Амерыку і працаваць там. Гэта ўжо будзе крыху іншая праца, чым зараз. І, па-шчырасці, я спадзяюся, што ў мяне ніколі больш не будзе такой сітуацыя, калі я патраплю ў такую краіну, дзе я буду вымушаны стварыць такое мерапрыемства. Каб людзі, дзеля таго, каб мець магчымасць паказаць свой талент, павінны для гэтага прыходзіць у амерыканскую амбасаду. Бо яны не маюць магчымасці рабіць гэтага ў сваёй краіне. Кожная краіна павінна цаніць сваё самае галоўнае багацце – свой народ і яго талент. Павінна падтрымліваць і рабіць усё, каб гэты талент працаваў на карысць людзей і грамадства”.
Людзі розных гадоў, розных прафесій пачувалі сябе на гэтым фэсце блізкімі сябрамі. Алег Хаменка падпяваў Аляксандру Кулінковічу, Вераніка Круглова і Піт Паўлаў танчылі пад “Краму”, Аляксандр Фядута ўважліва слухаў Генадзя Бураўкіна. І кожны, акрамя цеплыні ад доўгачаканай сустрэчы з сябрамі, панёс дахаты падарунак ад “Рок-салідарнасці” – CD “Генералы айчыннага року”…
Фота: Змітра Лукашука
