Год таму ў гэты дзень: як змянілася за год жыццё простага кіяўляніна — на фота

Аляксандр не мусіў апынуцца ў Кіеве 24 лютага 2022 года. Але насуперак планам вярнуўся дадому за некалькі дзён да пачатку вайны / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё
Аляксандр не мусіў апынуцца ў Кіеве 24 лютага 2022 года. Але насуперак планам вярнуўся дадому за некалькі дзён да пачатку вайны / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Увечары 23 лютага 2022 года кіяўлянін Аляксандр запрасіў дзяўчыну на спатканне.

— У прыгожую кавярню на беразе возера. А ў пяць раніцы я прачнуўся ад паведамленняў на тэлефон, якія прыходзілі ад маіх вучняў — я выкладаў англійскую — з усяго свету. "Саша, вайна пачалася, з табой усё добра?”

А потым пачаліся выбухі.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Крашчацік да вайны — і падчас вайны / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

“У дзень, калі пачалася вайна, я мог быць у Галандыі”

Аляксандр не мусіў апынуцца ў Кіеве 24 лютага 2022 года. За тыдзень да пачатку вайны ён быў у камандзіроўцы ў Францыі. Хацеў яшчэ трохі павандраваць — і толькі пасля ехаць дадому.

— Быў варыянт з'ездзіць на тыдзень адпачыць да сябра ў Галандыю — але не атрымалася. Потым абдумваў, ці не паляцець у Турцыю або на Кіпр. Але тут бабуля захварэла на кавід — 86 гадоў. Вырашыў, што трэба хутчэй ехаць дадому.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Раніца аўтамабіліста ў Кіеве да вайны — і 24 лютага / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Вяртацца было страшна. Уяўляў карціну: вось мы ляцім на самалёце — і тут пачынаецца абстрэл, і ракета трапляе ў самалёт. Як у амерыканскіх блакбастарах. Так, вельмі перажываў. Памятаю, нават напіўся ў той вечар.

Я шмат разоў думаў пра тое, як бы ўсё склалася, калі б я застаўся там, за мяжой. Але ў выніку гэты год стаў для мяне штуршком: я змяніў сферу дзейнасці, на што доўга не наважваўся. Не таму, што захацеў, а таму, што давялося.

Сёлета мы з'ехаліся з дзяўчынай — яшчэ адна змена. Мы і так планавалі жыць разам, але, напэўна, вайна гэта паскорыла.
 

Як ажываў Кіеў?

За гэты год Аляксандр назіраў за зменамі Кіева. Спачатку на звыклых вуліцах з'явіліся нязвыклыя супрацьтанкавыя вожыкі і бетонныя блокі. Але ўжо ў траўні горад пачаў расцвітаць.

— Пачалі адкрывацца першыя ўстановы. Але тады ў горадзе яшчэ было вельмі мала транспарту, адчувалася, што гэта далёка не ранейшае жыццё.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Пацярпелы ў выніку абстрэлу дом у Кіеве / фота Кіеўскай гарадской рады

Але ўжо праз некалькі месяцаў, летам, Кіеў пачаў па-сапраўднаму адраджацца. З'явіліся заторы на дарогах, а на паліцах крамаў — прадукты. Не тавары першай неабходнасці — крамы пачалі выглядаць так, якімі мы прывыклі іх бачыць. Хоць і цэны падняліся вельмі моцна.

Калі адкрылася цэнтральная станцыя метро — "Крашчацік" — злавіў сябе на думцы, што я ўжо адвык яе бачыць. Доўгі час нам паказвалі яе толькі па тэлевізары, цягнікі на ёй не спыняліся.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Станцыі метро з пачатку вайны сталі сховішчамі / фота Кіеўскай гарадской рады

Цяпер гэтая станцыя — капсула часу. Калі я ўпершыню за год спусціўся па эскалатары ўніз, там яшчэ віселі афішы канцэртаў, якія так і не адбыліся. Афішы, рэкламныя абвесткі — усё гэта нагадвала пра тое, якім магло быць жыццё, калі б не прыйшоў сусед, якога не клікалі.

Іншыя плакаты — з разбуранымі дамамі і расплаўленымі танкамі — вярталі ў жудасныя рэаліі гэтага года.

Памятаю, на выхадзе з метро ўзнікла пачуццё дэжавю: там блукаў чалавек, пераапрануты ў касцюм ці то ваўка, ці то сабакі. Звыклая карціна Крашчаціка, усе, хто бываў у Кіеве, яго бачыў. І цяпер ён там ходзіць, блукае, вяселіць людзей. І людзі ўсміхаюцца. І жыццё працягваецца.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Чалавек у касцюме ваўка як напамін пра даваеннае жыццё / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Адна паездка за межы Кіева і адзін паход у кіно

Планы на 2022 год у Аляксандра былі зусім іншыя. Цяпер часта не заўсёды атрымліваецца нават проста сустрэцца з сябрамі — жыццё карэктуе каменданцкая гадзіна. Праз перабоі са святлом усю зіму даводзілася падганяць планы пад графік адключэнняў.

— У 22-м годзе хацеў з'ездзіць на канцэрт Озі Озбарна. Вядома, не з'ездзіў. А ён яшчэ і на пенсію пайшоў. Мог бы трошкі пачакаць.

Я планаваў падарожнічаць, убачыць новыя краіны. У выніку за гэты год я толькі адзін раз выехаў за межы Кіева. Але ў такіх падарожжах адчуваеш сябе не вельмі камфортна, цяпер спакайней знаходзіцца ў сталіцы. Тут прынамсі ёсць ілюзія нармальнага жыцця.

Так, пастаянна гучаць трывогі, працуе СПА, бываюць выбухі. Але да ўсяго прывыкаеш. І да гэтага мы таксама прывыклі. Сірэна гучыць — ну, гучыць. Можна далей гатаваць сняданак і збірацца на працу.

Праўда, усё трохі змянілася пасля 31 снежня. Тады, напярэдадні Новага года, прылёт быў у дом у самым цэнтры горада. За пяцьсот метраў ад майго дома. Тады людзі працверазелі і пачалі зноў спускацца ў сховішчы.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Кіеўская ёлка да вайны — і пасля / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

І, нягледзячы на той прылёт, Новы год мы ўсё ж адзначылі. Святкавалі, быццам нічога не было. Хацелася адцягнуць увагу.

За год Аляксандр і яго дзяўчына адзін раз схадзілі ў кіно — на "Аватара".

— Жартавалі, што ўсё заснавана на рэальных падзеях. Увогуле, зразумела, хто ў гэтым фільме Украіна, а хто — Расія. Цяпер ужо неяк нязвыкла хадзіць у кіно. Я сказаў "нязвыкла" ці "непрыстойна"? Нязвыкла. Але ў пэўным сэнсе і непрыстойна — у многіх людзей цяпер гэтай магчымасці няма.

Ведаю, што яшчэ выходзіў нейкі супергеройскі "марвелаўскі" фільм. Але наогул, я думаю, "Марвелу" час здымаць фільмы пра нашых салдат. Гэта новыя супергероі.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Сабака Патрон, што працуе разам з ратавальнікамі і дапамагае размініраваць тэрыторыю — новы супергерой

Што чытаў? Ды ўсякую бізнес-літаратуру і навіны. Бясконцыя стужкі навін. А на звычайную добрую літаратуру няма ні часу, ні настрою.

У цэлым стараешся ўвесь час чымсьці адцягнуць увагу. Робіш усё тое ж, чым і год таму займаўся кожны дзень. Цяпер яны вельмі дапамагаюць жыць. Нават банальны паход па прадукты ў краму дапамагае.
 

Як за гэты год змяніўся Зяленскі?

— Ён стаў мудрэйшым. І папулярнасць набыў шалёную. Ён цяпер сусветны лідар нумар адзін.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Уладзімір Зяленскі да 24 лютага — і пасля

Чалавек многае зрабіў, шмат чаго дамогся. І для нас важна, што ён застаўся з намі ў Кіеве. Нават калі і ёсць да яго якія-небудзь прэтэнзіі, то пра гэта будзем гаварыць пазней.

Як і Зяленскі, з пачаткам вайны Аляксандр пачаў часцей размаўляць на ўкраінскай мове.

— Да вайны я часцей гаварыў на рускай — і ўсё роўна часта насіў вышыванку. Цяпер свядома часцей размаўляю на роднай мове. Хоць праз працу выходзіць, што большую частку свайго жыцця я размаўляю на англійскай.
 

Як змянілася стаўленне да Беларусі?

— “МіГ” на вашым аэрадроме вельмі раздражняе.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Яшчэ год таму беларуская дыяспара праводзіла ў Кіеве акцыі салідарнасці / помнік Грыгорыю Скаварадзе / Free Belarus Center | Ales Piletski

Кожны раз, як на беларускім аэрадроме "Мачулішчы" ўзлятае самалёт МіГ-31К, па ўсёй Украіне абвяшчаюць паветраную трывогу. Гэты тып самалётаў у Беларусь перакінула Расія. МіГ такой канфігурацыі можа несці гіпергукавыя ракеты "Кінжал", здольныя праляцець 2 тысячы кіламетраў.

Калі ўкраінцы атрымліваюць на тэлефоны паведамленні пра тое, што трывога абвешчаная для ўсіх абласцей, яны ведаюць, што адбываецца на беларускім аэрадроме ў Мачулішчах.
 

Планы на 24 лютага

— Год таму ў гэты дзень было поўнае неразуменне, што будзе заўтра. Ці будзе наогул "заўтра".

А цяпер? Так, які ў нас заўтра дзень? Пятніца? Прыгатую сняданак, схаджу на працу. Прыйду дадому, замоўлю што-небудзь смачнае, абдыму дзяўчыну. Што-небудзь паглядзім ці проста пасядзім, пабалбочам.

Ведаеце, які быў для мяне самы цяжкі час за гэты год? Дні, калі я не ведаў, ці вернецца мая дзяўчына з Польшчы ва Украіну. Але яна прыехала — і далей жыць стала нашмат лягчэй.

Год назад в этот день: как изменилась за год жизнь простого киевлянина — на фото
Чаканне аўтобуса з Варшавы / фота суразмоўцы Еўрарадыё

Мне здаецца, што медыя нагнятаюць, калі кажуць, што ў гадавіну вайны можа адбыцца нешта асабліва страшнае. Не думаю, што яны зноў паспрабуюць захапіць Кіеў. Хоць доля імавернасці, што захочуць паўтарыць, ёсць.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.

Апошнія навіны

Галоўнае

Выбар рэдакцыі