Аўдыторыя Байнэту пашыраецца за кошт карыстальнікаў з рэгіёнаў

Пра гэта ды іншае Еўрарадыё гаворыць са  стваральнікам "Акавіты" Фёдарам Караленка.

Згодна са статыстыкай, аўдыторыя Байнэту расла, а цяпер рост спыніўся. З чым гэта звязана, і што трэба, каб рост аднавіўся?

Фёдар Караленка: Тое, што рост запаволіўся было бачна некалькі гадоў таму. Тыя, хто вельмі хацелі быць у інтэрнэце ўжо туды прыйшлі, астатнія падцягваюцца павольна. Гэта людзі з малым дастаткам, пенсіянеры і моладзь, якая падрастае. За кошт іх адбываецца рост. У летнія месяцы заўсёды зацішша. Цяпер зноў можна чакаць невялікага росту. Я не бачу нечага, каб глабальна паўплываць на рост аўдыторыі. Гэта залежыць ад развіцця грамадства. У людзей, у якіх няма камп’ютара, раптам сотнямі тысяч яны не з'явяцца.

Калі праглядаць графік наведвальнасці беларускіх сайтаў за 2-3 гады, то ўбачым лінію, якая ўвесь час ідзе ўверх пад вуглом 30 градусаў. Але адбываецца не толькі рост колькасці наведвальнікаў, яны больш праглядаюць старонак і праводзяць больш часу на сайтах. Сярод беларускіх сайтаў імклівы рост паказвае Всетібай.

За кошт каго яна расце?

Фёдар Караленка: Новыя карыстальнікі з рэгіёнаў. Калі яны прыходзяць у інтэрнэт першы раз, не абавязкова будуць карыстацца тым жа, чым іншыя. Феномен Всетібай — гэта спецыфіка інтэрнэта ад Байфлай. Ён раскінуты па ўсёй краіне і мае танныя тарыфы з безлімітным бясплатным гасцявым доступам.

Людзі ў правінцыі не маглі сабе набываць анлімы для абмену музыкай і фільмамі. Яны маглі купіць самы танны тарыф за 20 тысяч у месяц, і па гасцявым доступе безлімітна на вялікай хуткасці рабіць гэта ў межах нацыянальнага датацэнтра.

Байнет таксама пашыраецца за кошт рэгіёнаў?

Фёдар Караленка: Такую тэндэнцыю выстрэльвання лакальных рэсурсаў за кошт спецыфікі інфраструктуры альбо палітычнай, шмат дзе можна ўбачыць. Напрыклад, у Казахстане, забаранілі доступ да ЖЖ, але там з'явілася мясцовая блог-платформа.

Калі пашыраецца аўдыторыя, павінны з'яўляцца новыя рэсурсы, ці былі яшчэ сайты, якія стрэлілі?

Фёдар Караленка: Тут можа быць штуршком любая падзея. Мне падабаецца гісторыя Анлайнера. Я тады ўдзельнічаў у стварэнні сайта МТС, калі ён прыйшоў у Беларусь у 2002 годзе. Форум па мабільных тэхналогіях тады быў адзін — Анлайнер. Ён меў аўдыторыю, але не настолькі вялікую, каб быць заўважным праектам у цэлым. Прыход МТС стварыў інтрыгу, расхістаў рынак. Людзі кінуліся шукаць інфармацыю, а яе нідзе няма. Людзі хацелі знайсці інфармацыю пра пакрыццё, планы развіцця. Так яны ламануліся на форум Анлайнера, і ён адразу стаў першым па наведвальнасці сайтам у Беларусі. Трэба аддаць належнае ўладальнікам рэсурсу, якія змаглі захаваць аўдыторыю.

Поспеху могуць дасягнуць тыя, хто сочыць за сусветнымі тэндэнцыямі. Напрыклад, Укантакце, які кланіраваў Фэйсбук праз некалькі гадоў. Нічога новага не адбываецца ў апошнія 10 гадоў. Расійскія праекты ствараюцца праз пару гадоў пасля выстралу заходніх. Яшчэ праз 3 гады пасля расійскіх з'яўляюцца беларускія.

Ці ёсць сайты ў Беларусі, якія не з'яўляюцца клонамі расійскіх?

Фёдар Караленка: Можна адзначыць цікавы праект Маесэнс, я сам сябе там не прадаваў, але заходжу паглядзець. Бачна, што ён папулярны сярод моладзі. Я не вывучаў яго гісторыю, наколькі разумею, гэта не беларуская ідэя, а клон падобнага заходняга праекта. Але гэта акурат прыклад, калі даволі хутка знайшлі цікавую ідэю на захадзе, не чакаючы пакуль яна з'явіцца ў Расіі. Некаторыя людзі адсочваюць тэндэнцыі спрабуюць іх рэалізаваць.

Чаму у Беларусі не прайшло інтэрнэт тэлебачанне?

Фёдар Караленка: Крыху ранавата для нашай аўдыторыі. Людзі ў масе не адышлі ад тэлевізара. А тая актыўная аўдыторыя, якая сядзіць у інтэрнэце, яна спажывае інфармацыю хуткую і аператыўную, а калі казаць пра медыя, то гэта, хутчэй, кліпы і фільмы. Проста перанесці тэлебачанне ў інтэрнэт у тым жа фармаце — гэта не своечасова. Нельга проста дубляваць ТБ праз перанясенне яго ў інтэрнэт. Для моладзі тэлебачанне, як фармат — састарэлы носьбіт інфармацыі.

Наколькі наша аўдыторыя кансерватыўная? Ці можа яна хадзіць на сайт па звычцы? Пракаповіч быў вельмі папулярны, а цяпер што з ім?

Фёдар Караленка: Ён быў у топ-10 пэўны час. Гэта такі беларускі феномен — сітуацыйная папулярнасць. Калі знікла нагода, ён стаў непатрэбны, бо свайго кантэнту больш не меў. А толькі агрэгаваў навіны з іншых сайтаў.

Беларускія сайты можна падзяліць на тыя, якія робяць кантэнт і тыя, якія перадрукоўваюць. Наколькі апошнія тармозяць развіццё першых?

Фёдар Караленка: Не лічу, што тармозяць, бо гэта непазбежна. Улічваючы спецыфіку інтэрнэта, мы ад гэтага нікуды не падзенемся. Усё роўна будуць людзі браць кантэнт, нехта па дазволе, нехта — без, нехта са спасылкай, нехта — без. Некаторыя змагаюцца, нават у суд падаюць, але гэта часта марнаванне часу. Можна рабіць пераслед тых, хто крадзе кантэнт, але ці варта гэта высілкаў? Хіба што, калі гэта нейкі буйны сайт і з яго можна нешта спагнаць, альбо ён сапраўды стварае канкурэнцыю.

Гэта нармальная практыка ў свеце?

Фёдар Караленка: Калі мы кажам пра копіпаст, да гэтага ўсе ставяцца негатыўна, у тым ліку, пошукавыя сістэмы. Яны адсочваюць ідэнтычнасць кантэнту. Пошукавыя сістэмы навучыліся адрозніваюць, хто першы надрукаваў, і астатнія сайты яны паніжаюць у пошукавай выдачы, прымяняюць да іх санкцыі. Вось, напрыклад, спосаб барацьбы.

Іншая справа, цытаванне крыніцы інфармацыі — гэтая нармальна. Праўда, некаторыя не спасылаюцца.

Гадоў 6-7 таму на Акавіце быў раздзел навін, які аўтаматычна збіраў стужку з розных беларускіх сайтаў. Было цікава назіраць, што крыніцы навінаў у 99% выпадкаў два сайты — Белта і Белапан. Па часе было бачна, хто ў каго перадрукоўвае. Гэта было вельмі цікава, бо тады нават не мянялі загаловак. На Белта ці Белапан з'яўляецца загаловак, а потым праз паўгадзіны, гэты ж загаловак на Хартыі, праз 2 гадзіны ён жа на Тутбай.

Хто каму мусіць плаціць за перадрук?

Фёдар Караленка: Калі перадрукоўвае нейкі дробны сайт, то няма сэнсу плаціць яму за факт пастаўкі матэрыялу. Напрыклад, Інтэрфакс забараніў перадрукоўваць свае матэрыялы Тутбаю. Яны спасылаліся, што робяць навіны, аплачваюць працу журналіста, але нічога з Тутбая за гэта не маюць. А Тутбай казаў, што яны ставяць спасылкі і перанакіроўваюць частку аўдыторыі.

Я лічу, што тут павінен вырашаць рынак. Калі той трафік для іх мае каштоўнасць, то чаму б гэта не лічыць аплатай. Калі трафік дробны, то значыць, трэба, каб плацілі. Нам не выгадна — плаціце грошы. Не, мы грошы не будзем плаціць, ну, значыць не...

У нас больш сайтаў якія ствараюць кантэнт, ці тых, хто копіпасціць?

Фёдар Караленка: Думаю, больш агрэгатараў. Яшчэ ёсць сайты, якія перапісваюць навіны.

Калі прыбраць сайты агрэгатары? Што будзе? Ці наадварот прыбраць сайты, якія ствараюць кантэнт?

Фёдар Караленка: Заўсёды знойдуцца людзі, якія зоймуць нішу. Зачыняцца тыя, хто стварае кантэнт, на іх месца прыйдуць іншыя. Гэта ніша бізнесу і яе нехта зойме. Калі ж агрэгатары знікнуць, то іх трафік размяркуецца паміж стваральнікамі кантэнту. Але з часам усё роўна з'явяцца новыя агрэгатары. Зразумела, што першасны той, хто стварае кантэнт. Але далей вырашае маркетынг. Калі больш прасунулі свой праект агрэгатары, то ён будзе больш папулярны. Гэта маглі зрабіць і стваральнікі кантэнту, але ў іх не атрымалася.

Ці можна Байнэт назваць апазіцыйным?

Фёдар Караленка: Гэта няправільная характарыстыка. Проста, займацца ў нашай дзяржаве палітыкай не зусім бяспечна. У інтэрнэце гэта прасцей, таму тут гэта больш заўважна. Не інтэрнэт апазіцыйны, а магчымасць выказваць свае думкі большая. У рэальным жыцці гэта не заўсёды магчыма. Таму ў інтэрнэце гэтыя думкі больш заўважныя.

Але чаму дзяржава не прадстаўленая там, а калі прадстаўленая, то сайты не вельмі якасныя?

Фёдар Караленка: Улады доўга раскачваліся. Доўгі перыяд інтэрнэт не кранаў дзяржаву, калі ён стаў масавым, то гэтым зацікавілася. Таму выходзяць указы накшталт 60-га. Але гэтага баяцца не трэба. У любой краіне дзяржава захоча рэгуляваць любую дзейнасць грамадзян, асабліва інтэрнэт. Тут Беларусь не з’яўляецца нейкім цэнтрам сусветнага зла. Бываюць краіны са значна горшымі ўмовамі.

Але чаму не развіваюцца сайты дзяржаўных устаноў? Выдзяляюцца ж нават грошы бюджэтныя на гэта...

Фёдар Караленка: Казахстан атрымаў на гэта інвестыцыі. Там кожны міністр вядзе блог, куды кожны можа напісаць скаргу ці прапанову непасрэдна міністру. Ён абавязаны адрэагаваць на працягу некалькіх дзён. Я размаўляў з нашымі чыноўнікам, яны пра гэта ведаюць, і нават выказвалі зацікаўленасць, але спасылаліся, што не той аб'ём інвестыцый, як у Казахстане.

Тое, што зрабілі сайты дзяржустановам — гэта ўжо дасягненне. Іншая справа, што ніхто не займаецца іх рэкламай і раскруткай. Напэўна, гэтага проста не заклалі. Было ўказанне стварыць — стварылі. Плюс — нейкая тэхналагічная адсталасць. Спецыялісты па распрацоўцы сайтаў і маркетынгу даволі дарагія. Замежныя кампаніі гатовыя плаціць ім грошы, дзяржава проста не гатовая канкурыраваць на гэтым рынку.

Фота: raskrutka.by