11 гарадоў, якія дапамогуць зразумець Украіну

11 гарадоў Украіны на думку "Грамадскага", якія варта наведаць.
11 гарадоў Украіны на думку "Грамадскага", якія варта наведаць.

Львоў

Ёсць прымаўка: "Ідэальны Львоў ― гэта Кракаў, а ідэальны Кракаў ― гэта Прага". Львоў ― сталіца Заходняй Украіны і культурная сталіца краіны-сапраўды нагадвае і Кракаў, і Прагу. Гісторыя выглядвае тут літаральна з-за кожнага кута, так што па цэнтры аматарам даўніны лепш гуляць павольна: на сценах дамоў то тут, то там праглядаюць надпісы часоў Аўстра-Венгрыі. Старажытны Львоў наогул шмат разоў мяняў "гаспадароў". Невялікі гістарычны цэнтр горада занесены ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Яго можна абысці за паўдня. Але раім затрымацца даўжэй, каб наведаць львоўскія кавярні і таемныя рэстараны, паспрабаваць мясцовы шакалад, піва і настойкі. Зазірніце ў "Капальню кавы" ― гэта падземная кавярня, стылізаваная пад кававую "шахту": надзеньце каску з ліхтарыкам, прагуляйцеся пад цёмнымі скляпеннямі і пакаштуйце спецыяльнай запаянай кавы.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фото: lviv.travel

Адэса

Калі таксіст пытаецца ў вас: "Дзе вам ехаць?", Значыць вы ў Адэсе ― знакамітым партовым горадзе з непадобнай ні на якую іншую атмасферай. Дарэчы, адэская мова ― адна з мясцовых славутасцяў. Адэсіты кажуць, што пачуць яе ― усё роўна што забрацца на Эйфелеву вежу ў Парыжы. Каб пачуць аўтэнтычную адэскую мову, адпраўляйцеся на Прывоз ― гэта знакаміты адэскі рынак (праўда, словам "рынак" яго тут ніхто не называе, Прывоз ёсць Прывоз).

У Адэсе захаваліся ціхія дворыкі, дзе паміж дамамі сушыцца бялізна, а старыя гуляюць у шахматы і нарды. У апошнія гады Адэса ператварылася яшчэ і ў галоўны ўкраінскі марскі курорт. Так што, купіце "рАчкі" (так называюць тут дробныя крэветкі), прагуляйцеся па Прыморскім бульвары, а потым адпраўляйцеся да мора слухаць джаз у выкананні хваль.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: odessatourism.org

Каменец-Падольскі

Кажуць, калі ў Вене толькі адкрывалася першая кавярня, у Каменцы-Падольскім іх ужо было дзесяць. Гэты невялікі сярэдневяковы горад перажыў доўгія гады турэцкага валадарства ― адсюль кававая культура. У Каменец-Падольскі едуць для таго, каб убачыць сапраўдны сярэднявечны замак. Ён стаіць на стромкім беразе, на лукавіне ракі Смотрыч. Крэпасць пабудавалі літоўскія князі ў XIV стагоддзі для абароны ад туркаў і татар. Нягледзячы на тое, што замак неаднаразова захоплівалі, ён выдатна захаваўся, цяпер тут музей-запаведнік. У адной з вежаў замка ― майстэрня керамікі, дзе кожны можа папрацаваць з ганчарным кругам. Праз рэчку да горада вядзе высокі каменны мост, з якога адкрываюцца маляўнічыя віды на даліну. Ад самога старога горада, на жаль, мала што засталося, але яго актыўна аднаўляюць.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: kamieniec-podolski.com

Чарнаўцы

Чарнаўцы называюць маленькім Парыжам. Практычна некрануты ансамбль горада склаўся на рубяжы XIX ― XX стагоддзяў, калі ён уваходзіў у склад Аўстра-Венгерскай дынастыі Габсбургаў. У першую чаргу, горад вядомы дзякуючы комплексу будынкаў, падобных на Хогвартс ― гэта былая рэзідэнцыя праваслаўных мітрапалітаў Букавіны і Далмацыі. Цяпер тут Чарнавіцкі нацыянальны універсітэт.

Каб вы нічога не прапусцілі, у Чарнаўцах распрацавалі спецыяльны пешаходны маршрут для ўладальнікаў смартфонаў. Па ўсім горадзе раскіданыя таблічкі з вожыкам-гідамі, нумарамі і QR-кодамі, праз якія вы можаце даведацца больш аб тым ці іншым доме, храме або помніку.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: trip.cv.ua

Мукачава

Мукачава і Ужгород ― гэтыя два гарады спаборнічаюць за званне сталіцы Закарпацця. У Мукачава турысты наведваюць Паланок ― буйны замак XI стагоддзя са складаным лёсам. У розны час у гэтай першапачаткова княжацкай рэзідэнцыі размяшчаліся турма, казарма і прафтэхвучылішчы. Цяпер у замку музей. А яшчэ ў Мукачава ёсць тэрмальныя крыніцы з тэмпературай вады 35 градусаў, якія карысныя для скуры і сардэчна-сасудзістай сістэмы.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: mukachevo.today

Ужгарад

Ужгарад стаіць на мяжы з Венгрыяй, ён часта пераходзіў з рук у рукі. Горад вырас у Сярэднявеччы з абарончага Ужгарадскага замка. Цяпер тут Закарпацкі краязнаўчы музей. Акрамя таго, варта наведаць Музей народнай архітэктуры Закарпацця і пакаштаваць мясцовую кухню, на якую аказала вялікі ўплыў суседства з Венгрыяй. Дарэчы, і мова тут незвычайная -― нешта накшталт украінска-венгерскай трасянкі.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: ungvar.rada-uzhgorod.gov.ua

Івана-Франкоўск

Івана-Франкоўск быў заснаваны палякамі як крэпасць для абароны ад набегаў крымскіх татар і запарожскіх казакоў. Сёння ад яе застаўся толькі фрагмент абарончай сцяны з бастыёнам. Затое добра захавалася рынкавая плошча з сімвалам горада ― будынкам Ратушы. Побач з кожным турыстычным паказальнікам вы можаце спампаваць аўдыягід на англійскай або ўкраінскай мове. На выбар два маршруты: рамантычны і містычны.

У горадзе ёсць і невясёлыя сведчанні іншага, больш позняга часу. У 1941 годзе органы НКУС у Івана-Франкоўску расстралялі больш за 500 чалавек. На месцы гэтых падзей цяпер размяшчаецца мемарыяльны комплекс Дзям'янаў Лаз.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фото: Wikimedia

Палтава

Палтава ― адзін з самых старажытных гарадоў Украіны, археалагічныя раскопкі дазваляюць сцвярджаць, што яму больш за 1100 гадоў. У 1709 годзе паблізу горада адбылася знакамітая Палтаўская бітва, у якой браў удзел Пётр I. Бітва надоўга вызначыла лёс горада. У выніку перамогі расійскіх войскаў Полтава ўвайшла ў Расійскую імперыю, а потым і ў Савецкі Саюз.

Полтава мае і літаратурную славу ― тут жыў Мікалай Гогаль. У вёсцы Гогалева знаходзіцца яго музей-сядзіба. Вы таксама можаце наведаць знаёмыя кожнаму школьніку Дзіканьку, Сарочынцы, Міргарад ― усё гэта ваколіцы Палтавы.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: imworld.ru

Харкаў

Мабыць, няма большых патрыётаў свайго горада, чым харкаўчане. Прыязджайце сюды ― і пераканайцеся самі. Мясцовыя жыхары гатовыя распавядаць пра горад гадзінамі і нават вадзіць па ім экскурсіі. Дарэчы, цяпер яны, хутчэй за ўсё, адправяць вас у вялікі парк забаў ― Парк Горкага, пабудаваны па сучасных заходніх узорах. Амаль што мясцовы Дыснэйлэнд! Зазірніце і ў музей чыгуначнай тэхнікі побач з вакзалам: прагуляйцеся паміж старымі вагонамі, а потым зайдзіце ў незвычайную кавярню, дзе стравы дастаўляюць наведвальнікам маленькія цягнікі.

Харкаў ― другі па колькасці насельніцтва горад Украіны. Яго часта называюць “першай сталіцай”. Менавіта тут была сталіца рэспублікі ў складзе СССР. Гэта бачна і па сучасным абліччы Харкава, у якім захавалася мноства савецкіх артэфактаў і імкненне да гігантызму. Напрыклад, будынак Дзяржпрама або ансамбль плошчы Свабоды ― самай вялікай ва Украіне, на якой стаяў самы вялікі помнік Леніну. Доўгі час на пастаменце заставаліся адны гіганцкія чаравікі правадыра, і мясцовыя жыхары жартавалі: "Сустракаемся на лабутэнах!".

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: kh.vgorode.ua

Чарнігаў

Старажытны Чарнігаў ўпершыню згадваецца ў Аповесці мінулых гадоў. Знаёмства з ім варта пачаць з Вала ― былога чарнігаўскага дзяцінца. Тут захаваліся старажытныя Спаскі і Барысаглебскі саборы, царква Іаана Багаслова. У канцы XVIII стагоддзя сцены крэпасці зрылі, на іх месцы разбілі бульвары. Яшчэ адна славутасць горада ― 12 чыгунных гармат, паводле падання, падораных гораду Пятром I за праяўлены гераізм у Палтаўскай бітве са шведамі.

Мясцовыя жыхары кажуць, што практычна ў кожнага месца ў горадзе ёсць свая легенда. Гэта адлюстравана і ў лагатыпе горада. Ім стаў клубок - перапляценне нітак мінулага, сярод якіх зьяўляюцца рысы храма, мяча, рэкі і манаха.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: chernigiv-rada.gov.ua

Бучач

Першыя пісьмовыя згадкі пра Бучач адносяцца да XIV стагоддзя. Прыкладна ў гэты час у горадзе будуецца Бучацкий замак. У 1672 годзе пад яго сценамі быў падпісаны мірны дагавор паміж Рэччу Паспалітай і Асманскай імперыяй, згодна з якім, палова горада адышла палякам, а палова ― туркам. Мяжа праходзіла па рэчцы Стрыпе. У такім становішчы горад праіснаваў адзінаццаць гадоў, пакуль палякі разам з гетманам Сагайдачным не атрымалі поўны кантроль над ім. У XVIII стагоддзі замак страчвае сваё абароннае значэнне і паступова прыходзіць у заняпад. Сёння вы можаце палюбавацца яго маляўнічымі руінамі. У гэты час Бучач знаходзіўся пад уладай Аўстра-Венгрыі і пераймаў стыль вялікай імперыі. Тады былі пабудаваныя гарадская ратуша, Васіліянскі манастыр і Успенскі сабор, якія захаваліся да гэтага часу і выкананыя ў рэдкім для Украіны стылі барока.

11 городов, которые помогут понять Украину
Фота: Wikimedia

Наталля Ціханава, "Грамадскае"

Апошнія навіны

Галоўнае

Выбар рэдакцыі