“Брюссель”: Дэтэктыў у эстэтыцы

З чаго пачаўся "Брюсcель"?

Святаслаў Вакарчук: Мне захацелася крыху паэксперыментаваць з музыкантамі, якіх я даўно лічу вельмі добрымі, і з якімі я працаваў ці працую зараз. І вось я прыдумаў сабе ў галаве такі склад украінскіх музыкантаў, з кім бы я яшчэ хацеў папрацаваць. І вырашыў рэалізаваць гэтую ідэю з дапамогай клавіншіка "Океана Ельзи" Мілаша Еліча і гітарыста Пятра Чарняўскага. І вось мы сабралі каманду музыкантаў і зрабілі нешта зусім іншае!

Таксама ў праект уваходзяць: Сяргей Бабкін, якога ўсе ведаюць як сольнага музыканта ў тым ліку па гурту "5’nizza", Зміцер Шураў (ех-музыкант "ОЕ", Земфира, Esthetic Education, зараз грае ў гурце Pianoбой), бубнач Макс Малышаў - самы заслужаны бубнач. І Пеця Чарняўскі, які сыграў на бас-гітары - чаму я невымоўна рады.

Вось такім складам мы сабраліся, у нас было ўсяго 7 рэпетыцый.

Пётр Чарняўскі: А пасля мы перамясціліся ў горад Брусель, які і даў назву гэтаму праекту. Там, у горача намі любімай студыі ICP Recording Studios мы за 2 тыдні запісалі 12 песень.

Святаслаў Вакарчук: Пеця і Мілаш былі прадзюсарамі праекта. Кожны прадзюсіраваў сваю частку песень. Мы спецыяльна не кажам, хто што. Няхай людзі самі здагадаюцца. Прафесіяналы, якія вельмі тонка слухаюць музыку, думаю, змогуць адрозніць.

Вы сказалі, што хацелі зрабіць нешта новае. У чым галоўнае адрозненне "Брюсcеля" ад таго, што было раней?

Святаслаў Вакарчук: Напрыклад, мне падаецца, у нас абсалютна незвычайная рытм-секцыя для пост-савецкай прасторы.Вельмі прафесійны бубнач, які грае ўжо гадоў 200 на сваіх інструментах і які перайграў ужо ўсё, што магчыма. І чалавек, які ўпершыню ўсур'ёз ўзяў у рукі бас-гітару - Пеця Чарняўскі. У нас грае цудоўны піяніст - Зміцер Шураў, які прыўносіць, можа быць, нешта ад ранняга "ОЕ", як кажуць многія. Але паралельна ёсць новае і зусім нечаканае раней для гурта дуэтнае прадстаўленне песень, якое мы робім з Сяргеем Бабкіным.

На канцэрце будзе больш песень у выкананні Сяргея. Шмат хто пытаўся, чаму на пласцінцы так мала песень у выкананні Бабкіна, але вось так паспелі зрабіць. Мы ўвогуле збіраемся пашыраць праграму, там будуць не толькі 12 песень з пласцінкі. З гэтай крытыкай я згодны. Мне таксама хацелася больш Сярожавага голасу, ён цудоўна спявае. І задавальненне падпяваць яму на бэк-вакале - для мяне новая, прыемная функцыя.

Мы пакуль дамовіліся нічога хітовага ці праверанага з асноўных нашых метрапалічных гуртоў на прэзентацыі не граць. Але паглядзім, мы вырашылі не загадваць наперад. Мабыць, мы сыграем што-небудзь незвычайнае, што не ўваходзіць у “Брюсcель”. Дарэчы, мінскі канцэрт будзе першым ў туры – і я не ведаю пакуль, радавацца вам ці сумаваць (смяецца). Але думаю, што радавацца – усё ж такі, гэта будуць самыя свежыя эмоцыі!

Вы паклікалі ў "Брюсcель" толькі аднаго музыканта з цяперашняга складу "ОЕ". Астатнія на Вас не пакрыўдзіліся?

Святаслаў Вакарчук: Глядзіце, усё, што за бортам, і ёсць акіян. А тое, што на борце - карабель. (падкрэслівае гульню словаў і назву гурта "ОЕ" Вакарчук).

Я не думаю, што яны пакрыўдзіліся. Зразумела, у нас у гурце ёсць розныя жартачкі на гэты конт. Але гэта, хутчэй, такая двухбаковая іронія, сяброўская. І ніяк не звязана з некімі сур'ёзнымі рэчамі. Усе хлопцы нас падтрымліваюць.

Пётр Чарняўскі: То бок гурт быў нашым вельмі надзейным тылам. Такіх сяброў у гурце мала каму пашанцавала мець. На кожным з этапаў мы маглі ўсім з імі падзяліцца, а атрымаць менавіта тое меркаванне, да якога ты імкнешся. Не хвалу, не хулу, а нешта ад чалавека па-сапраўднаму дасведчанага.

Яны не казалі вам, напрыклад: "Хлопцы, давайце гэтую песню перапрацуем для "ОЕ"?

Святаслаў Вакарчук: Казалі. Тут я вазьму ўвесь удар на сябе. І сапраўды, шмат з гэтых песень маглі быць, ці хто ведае - можа яшчэ і ўвойдуць, не будзем забягаць наперад - у рэпертуар "ОЕ". Але, разумееце, творчасць і жаданне тварыць даволі ірацыянальныя. І проста таму, што можна было так зрабіць... Можна было! Але былі б іншыя фарбы. А мне захацелася вось такіх.

Мне падаецца, што цяперашні склад "ОЕ", дзякуй Богу, - гэта 5 цудоўных сяброў, якія граюць разам і будуць граць разам яшчэ вельмі доўга. З "ОЕ" усё зразумела - мы хутка будзем рыхтаваць новы альбом, у нас шмат планаў. Можа быць, гэта звязана з тым, што мы вельмі доўга былі ў турах і многа ігралі адну і тую ж музыку. Можа быць, мне захацелася якой-небудзь творчай разнастайнасці. Я б не змог сабе дазволіць у межах "ОЕ" сабраць Пецю на бас-гітары, бо што б тады рабіў Дзяніс Дудко? (басіст "ОЕ" - заўв.рэд.) Ці, напрыклад, стыль, у якім грае Макс Малышаў ці Дзіма Шураў кардынальна адрозніваюцца ад таго, што робяць Дэнчык (Дзяніс Глінін -бубнач "ОЕ" - заўв.рэд) ці Мілаш (М.Еліч - клавішнік). Але ж гэта зусім не азначае, што ты павінен.... Дзякуй Богу, музыка - гэта не шлюбныя адносіны. Тут можна больш вольнасцяў дапускаць.

Першая прэзентацыя праекта адбылася на канале Youtube. Што вас больш за ўсё хвалявала?

Святаслаў Вакарчук: Я чуў, што на так званай "постсавецкай" прасторы першым зрабіў он-лайн прэзентацыю Вялікі тэатр. Але, як ні дзіўна, нас паглядзела значна больш людзей. Мабыць, з-за таго, што ў Вялікі тэатр, усё ж, усе жадаючыя змаглі схадзіць. А ў нашай студыі падчас прэзентацыі было ўсяго чалавек 20-30.

Па статыстыцы, у нас было каля 100 000 унікальных падключэнняў. Гэта было няпроста тэхнічна, але ўсё атрымалася.

Цяжка было выступаць перад он-лайн аўдыторыяй?

Святаслаў Вакарчук: Было вельмі цікава, спяваць проста ў камеру мы бы не змаглі. Мы ўсё ж такі спявалі для людзей. Але, вядома, я ў момант канцэрту не адчуваў, што яго глядзяць 100 000 чалавек. Раней мы, натуральна, гралі для такой аўдыторыі нажыва і, вядома, скажу я вам - гэта зусім незвычайнае адчуванне.Тут нам падавалася, што ўсё вельмі інтымна, а насамрэч нас глядзела столькі людзей.

Больш за ўсё мяне здзівіла, адкуль былі гэтыя людзі, якія нас глядзелі. Дапусцім, тое, што глядзелі ва Уладзівастоку - ну, гэта 8 гадзін розніцы з Кіевам ў плюс, 16+8 - то бок апоўначы, самы час для маладых людзей. Але тое, што нас глядзелі ў Каліфорніі, а гэта 10 гадзін у мінус, падняцца а 6-ай раніцы... Я захапляюся такімі людзьмі.

Якое жыццё у "Брюсcеля"? З вашым першым сольнікам "Вночі" вы, на жаль, так і не прыехалі ў Мінск.

Святаслаў Вакарчук: Наша гастрольнае жыццё будзе вельмі кароткім. Крыху даўжэй, чым у мухі дразафілы. Мы першапачаткова так дамаўляліся, таму што ў кожнага з музыкантаў свае праекты. Першы канцэрт будзе ў Мінску, потым зноў увесь красавік у нас будзе тур, які, магчыма, працягнецца восенню.

Мы ўсе - і вы, і мы - павінны карыстацца момантам. Таму што “Океан Ельзи” ў Мінск прыязджаў, прыязджае і яшчэ будзе прыязджаць. А вось "Брюсcель" - не ўпэўнены я.

Пётр Чарняўскі: Вось вам яшчэ адзін адказ на тое, чаму ж, усё такі, гэта другі праект. “Брюсcель”, а не "ОЕ". “Брюсcель” можа дазволіць сабе раскошу зрабіць апошні альбом, з уласцівым яму трагізмам. Пры гэтым самім асабліва не перажываць. А вось для "ОЕ", я спадзяюся, гэты час яшчэ не надышоў (смяюцца).

Ну, калі песень для “Брюсcеля” больш не будзе, ці будзе відэа?

Святаслаў Вакарчук: Так, мы змантавалі відэа на першую песню пласцінкі – “Airplane”. Літаральна праз 2-3 тыдні будзе новае відэа, але на якую песню - няхай пакуль застанецца сакрэтам.

Пётр Чарняўскі: Ну, і наконт песень яшчэ - я б не заракаўся.

Святаслаў Вакарчук: Так! Першая частка нашага тура скончыцца бліжэй да лета. Але чаму б нам не сабрацца пасля і не зрабіць "Амстэрдам" ці "Брюсcель-2"?

Пётр Чарняўскі: Так, чорт бяры - праект "Мінск"! Дарэчы, у "Брюсcелле", у гэтым альбоме ёсць і часцінка беларускай культуры таксама. Калі памятаеце, там ёсць такія распеўныя харавыя кавалачкі, дзе пяюць 4 чалавекі адначасова? Мы іх называлі "Пачынаюцца "Песняры".

А ўвогуле, чаму вырашылі назваць праект "Брюсcелем"? Раней вы думалі над назвай "96,7", не менш загадкавай, дарэчы.

Святаслаў Вакарчук: Я шчыра скажу, што гэта было такім маім валюнтарысцкім рашэннем. Спачатку ў нас сапраўды была працоўная назва, якую даў праекту тэмп кампазіцыі "Airplane". Яна мне падалася настолькі незвычайнай, абсурднай.. Раней я думаў, што ўсе тэмпы павінны быць цотнымі. І калі ўжо няцотнымі, то хаця б цэлымі. А тут прыйшоў Джум, наш гукаінжынер. 96 - было занадта павольным тэмпам, 97 - хуткім. І тады ён прапанаваў: "А давайце паставім вось так!" І я запытаўся, што гэта за тэмп. Высветлілася, 96,7. Я не ведаў, што такое бывае. Але Джум сказаў, што на яго метраноме бывае і не такое!

Мяне так гэта павесяліла! Я падумаў, што гэта класная назва. Але, як па мне, яна пазбаўленая ўсялякіх двайных і трайных сэнсаў. А я не магу адмовіць сабе ў задавальненні, уключыць у назву не проста назву. А “Брюсcель” - гэта столькі ўсяго! Шакалад, піва...

Пётр Чарняўскі: Ну, і калі ты прынёс гэтую назву, я, шчыра кажучы, таксама адчуў палёгку.

Святаслаў Вакарчук: Шмат хто дае назвы альбомам лічбамі. Ад гэтага альбом "ОЕ" "1221" не стаў горшым. Але, тым не менш - няхай будуць у нас не лічбы, а геаграфічная назва.

Для "Брюсcеля" вы вырашылі запісаць і вакал, і інструменты адначасова - крыху падзабытая практыка. Чаму вы вырашылі да яе вярнуцца?

Святаслаў Вакарчук: Было 2 прычыны для гэтага: па-першае, мы былі даволі скаваныя па часе. А запісвацца разам, хоць гэта і цяжка, але ўсё ж значна хутчэй, чым унакладку. Па-другое, мы хацелі паэксперыментаваць, там была такая магчымасць. Я скажу, што для мяне гэта падвойны эксперымент. Энергетычна - гэта дакладна залік "у плюс". Але музычна - уявіце, ты не так з’інтанаваў у голасе, і ўсё, увесь гурт павінен перайграць. Хоць усе астатнія сыгралі добра. Ці бубнач не задаволены - і ўсё, я 17-ты раз павінен перапець. Ёсць плюсы і мінусы, думаю, у будучым мы будзем рабіць і так, і гэтак.

Амаль на кожнай вашай пласцінцы ёсць песні, запісаныя па-англійску.

Святаслаў Вакарчук: “Airplane” - гэта ўвогуле сэйшн! Там нават у аўтарах як мінімум 3 чалавекі ўказана. А ў прынцыпе - дзеля справядлівасці варта было б сказаць - усе пяць! Мы проста гралі разам, і з'явіўся радок "take me high, my airplane", гэтак сама, як і радок "come to me, baby" - а ўжо ад яго нарадзілася песня. У "Акіяне" не хочацца неяк разбаўляць чысціню стылю. А тут можна было ўсё, што заўгодна. Мой блізкі англамоўны сябра Пол Найлан адаптаваў тэксты. Я вельмі перажываў, каб яны гучалі натуральна. Ёсць пара фраз, асабліва ў  "Сome to me, baby", пра якія я думаю "Я б так не сказаў"! Таму, вядома, англійская мова для мяне – “павыдзелывацца” крыху. У прынцыпе, мы не былі абмежаваныя гэтымі дзвюма мовамі, магло быць і болей!

Здымкі кліпа "Airplane" былі інтэрактыўнымі. Ці сапраўды, гэта рэальны аэрапорт, рэальныя людзі? Ці ўсё ж "падстаўныя"?

Святаслаў Вакарчук: Усё рэальна! Негатыўных рэакцый не было. Але былі два вельмі смешныя моманты. Спачатку, калі мы толькі прыехалі, развярнуліся і пачалі ўсё гэта граць і здымаць, людзі на чартарных рэйсах уляталі ў Турцыю. Гэтых людзей адразу было бачна, яны так хуценька ўключыліся ў працэс, актыўна. Усім было весела, яны яшчэ да вылету накацілі, я думаю. І яны так нам дапамагалі! А пасля яны ўсе уляцелі, а нам трэба было яшчэ даздымаць некалькі кадраў. І засталіся толькі пасажыры бізнэс-трэвэлерз. І адразу эмацыйны градус знізіўся удвая. Калі першыя вялі сябе як маленькія дзеці, другія - так насцярожана. Не былі супраць, а проста назіралі. Пасля здымак да мяне падышоў нейкі чалавек з Заходняй Украіны, расчулены, паціснуў мне руку і сказаў: "Дзякуй, хлопцы, што спяваеце па-украінску". Мы так смяяліся пасля! (песня "Airplane" на англійскай мове - заўв.рэд)

Пётр, як вам досвед ігры на бас-гітары? Як увогуле ўзнікла гэта ідэя?

Пётр Чарняўскі: Ідэя, адразу скажу, не мая, Славік прапанаваў гэта зрабіць. А гітара ці бас-гітара - ўсё роўна, мне вельмі добра гралася з маімі партнёрамі.

Святаслаў Вакарчук: Я магу назваць дзве прычыны, чаму Пеця можа зрабіць гэта добра. Па-першае, у мяне заўжды была ў галаве гісторыя пра тое, як запісвалася песня гурта The Rolling Stones "Sympathy For The Devil", якой была патрэбная спецыфічная басовая партыя, і яе Keith Richards сыграў сам , хоць у іх цудоўны басіст Bill Wyman. Але ў гэтай песні ён граў на перкусіі. Гэта першая прычына. Другое - я памятаю Пецьку на рэпетыцыях, які часта прапаноўвае незвычайныя для бас-гітары рытмічныя рашэнні ў "ОЕ". Ён, вядома, гэта не грае, але часта нешта прапаноўвае. І я падумаў, чаму б не? Тым больш, што бубнач там такі, з якім бы нават я, чалавек, які нічога не разумее ў бас-гітары ці гітары, мабыць, нешта змог сыграць.

Пётр Чарняўскі: Максім Малышаў - гэта Віталь Клічко ўкраінскіх бубнаў.  

Святаслаў Вакарчук: Так! Яму скажаш з Вамі сыграць на бас-гітары - і ён адкажа "Добра!". І будзе добра. Мы нічым не рызыкавалі, і я лічу, што атрымалася добра. Магчыма, у Пеці не стадыённы падыход да бас-гітары, але менавіта гэта ў "Брюсcеле" мне вельмі спадабалася. Мне падаецца, гэта самая незвычайная рытм-секцыя на той прасторы, што вы называеце постсавецкай. Самае лепшае ці горшае - вырашаць ужо не мне. А вось, што самае незвычайнае - гэта дакладна.

І да таго ж, было вельмі цікава з Дзімам Шуравым граць. Паколькі няма актыўнай гітары, тут крыху іншая прырода гука. Па-іншаму развіваюцца песні, яны па-іншаму прыдуманыя. Гэта вельмі цікава. А ўвогуле, гэта вельмі спрыяе творчаму раскрыццю. Запіс альбома быў амаль дэтэктывам у эстэтыцы.