Для чыноўнікаў “пашыраць” дэкларацыі аб прыбытках, але мы іх не ўбачым
Законапраект “Аб барацьбе з карупцыяй” у першым чытанні разглядалі дэпутаты парламента 9 красавіка — як гэта было.
Прадстаўляў “карупцыйны” законапраект парламентарыям генпракурор Аляксандр Канюк. Даклад цягнуўся каля 25 хвілін. Праўда, сам генпракурор на просьбу журналістаў вызначыў самае галоўнае ў гэтым законапраекце двума сказамі:
“Мы будзем ставіць пытанне пра тое, каб чыноўнік, які неабгрунтавана атрымаў маёмасць, вярнуў яе. А калі ён не зробіць гэтага самастойна, мы будзем патрабаваць гэтага ад яго ў судовым парадку — гэта, відаць, самае галоўнае, такога ў нас яшчэ не было”.
Што прапануецца для гэтага зрабіць? Па словах Аляксандра Канюка, пашыраецца пералік звестак, якія службовыя асобы павінныя ўказваць у дэкларацыі. Пасля набыцця законам “Аб барацьбе з карупцыяй” моцы чыноўнікі і іх блізкія сваякі павінныя будуць уносіць у дэкларацыю аб прыбытках не толькі маёмасць, але і машыны, мастацкія і ювелірныя вырабы, якія былі ў іх уласнасці. Праўда, прапанову рабіць інфармацыю аб прыбытках чыноўнікаў даступнай для грамадскасці, як гэта ёсць у іншых краінах, распрацоўшчыкі законапраекта адкінулі. Чаму, цікавяцца журналісты ў генпракурора.
Аляксандр Канюк: “А для чаго гэта рабіць? Задаволіць абывацельскую цікаўнасць да таго, у каго што ёсць? А навошта гэта? З іншага боку, гэта не зусім карэктна: чыноўніка ж часам прызначае прэзідэнт ці іншыя высокія службовыя асобы… З іншага боку — гэта крымінальная рызыка. Я вам магу шмат такіх прыкладаў прывесці, калі ведаюць канкрэтна, у каго колькі грошай і да чаго гэта прыводзіць. Гэта наводка — навошта гэта рабіць?!”
Што да вопыту іншых краін, то, парыруе генпракурор, “у іншых краінах і аднаполыя шлюбы афармляюць — навошта нам слепа за імі ісці?”
Увогуле Аляксандр Канюк неаднойчы прымушаў журналістаў усміхацца. Да прыкладу, чаго каштуе яго фраза: “Трэба па гэтым пытанні параіцца з юрыстамі — у іх жа ўсё не як у людзей”. Ці вось яшчэ: генпракурор тлумачыць, чаму вырашыў больш падрабязна спыніцца на пытаннях “абмежаванняў па сумеснай службе ў дзяржорганах”:
“Прапануецца распаўсюдзіць гэтыя абмежаванні на пасаду кіраўніка дзяржаўнай арганізацыі, асобнага падраздзялення і ўдакладніць пералік блізкіх сваякоў і родных, якім забараняецца сумесная праца… Я чаму звяртаю на гэта асаблівую увагу? Бо ведаю з аператыўных крыніц, што гэтыя пытанні хвалююць дэпутатаў”.
Ну, ці такая фраза: “Узяў, да прыкладу, 100 тысяч долараў хабару — вярні 1 мільён, і ўсё будзе ў парадку”. А што значыць “усё будзе ў парадку”, удакладняю ў генпракурора. І ці будзе “ўсё ў парадку” ў медыка, які, узяўшы хабар у выглядзе 1 пляшкі каньяку, верне 10 пляшак?
Аляксандр Канюк: “Так вы можаце звесці да ўзроўню плінтуса любую тэму! Таму я не буду каментаваць тое, што вы зараз сказалі. 10 пляшак каньяку ці чаго ён там! Маецца на ўвазе, што кампенсуе ў поўнае меры нанесеную шкоду. А поўная кампенсацыя шкоды — адзін з элементаў, які дазваляе не прызначаць чалавеку больш за палову тэрміна, прадугледжанага артыкулам. Гэта што — мала? Уявіце: мог атрымаць 10 гадоў, а атрымае 5 максімум”.
І хоць адна з дэпутатак сказала пра законапраект: “Харошы, закон, прадуманы — першы такі за апошні час”, пытанняў у парламентарыяў назбіралася шмат. Адказваць Аляксандру Канюку давялося даўжэй, чым з дакладам выступаць. Нават узнікалі сур’ёзныя спрэчкі паміж дэпутатамі і генпракурорам.
Дэпутат з Дзяржынска Уладзіслаў Цыдзік цікавіцца: ці будуць караць супрацоўнікаў праваахоўных органаў, якія схіляюць чыноўніка да атрыманне хабару? Генпракурор даказвае дэпутату, што ўсё гэта ўлічана ў іншых заканадаўчых актах. Той не пагаджаецца… Скончылася спрэчка словамі дэпутата: “Дзякуй, не хачу працягваць дыскусію”.
Іншыя дэпутаты спрабавалі высветліць: ці змогуць у адной бальніцы працаваць муж і жонка на пасадах галоўнага доктара і яго намесніка? Ці трапляюць яны пад “абмежаванні па сумеснай працы ў дзяржорганах”? Па выніку вырашылі папрацаваць над адпаведным артыкулам больш уважліва да другога чытання.
Карацей, законапраект прынялі абсалютнай большасцю. Відаць, цяпер мы карупцыю дакладна пераможам?
Аляксандр Канюк: “Мы дзесяцігоддзі змагаемся з гэтай карупцыяй і будзем змагацца — колькі нам будзе наканавана. Гэта непарыўны, перманентны працэс...”
Фота: Змітра Лукашука
